Vogelvrij
Grootste museum?
Focus en succes
In de categorieën rijdend, vliegend en varend
erfgoed zijn slechts enkele objecten wettelijk
beschermd. En als uitzondering is de categorie
rijdend erfgoed op de weg in hoofdzaak ver
tegenwoordigd in particuliere verzamelingen.
Heemschut pleit voor een snelle herziening
van de WBC-lijst (Wet Behoud Cultuurbezit)
en de aanwijzing van bijzondere objecten
en verzamelingen onder de Erfgoedwet.
Hierdoor zal meer erkenning en meer
zekerheid zijn voor behoud in Nederland,
waarbij de objecten die het echt nodig
hebben ook een eerlijker kans maken
op bijdragen van particuliere fondsen.
'Eigenlijk zou er meer aandacht moeten komen
voor de presentatie van mobiel erfgoed', vindt
ook Arno Boon, directeur van de herbestem
mingsmaatschappij voor industrieel erfgoed
BOEi. Al filosoferend over wat bezoekers interes
sant vinden komt hij op een vergelijking met
de nu vaak overal opengestelde kerken. Het
grootste museum van Nederland zou misschien
wel beter van toepassing kunnen zijn op al de
historische schepen, automobielen, vliegtuigen,
trams en treinen die ons land rijk is. Zij hebben
belang bij het onderweg zijn, in een historische
haven liggen, getoond, gekoesterd en
bewonderd te worden.' Het verhaal van de
autoproductie is één ding, maar het verhaal
van Nederland onderweg is een ander. Het
zou mooi zijn als er een netwerk zou kunnen
komen van al dat mobiele erfgoed, met
professionele museumlocaties.
De grote belangstelling van particulieren voor
oude automobielen en oldtimers is een mogelijke
verklaring dat de overheid eigenlijk nauwelijks
aandacht heeft besteed aan het verzamelen
van automobielen. Daarnaast was er in een
museum als het Nederlands Openlucht Museum
lange tijd alleen aandacht voor de periode tot
1940, waarbij de focus werd gelegd op door
paarden en stoom aangedreven machines
en transportmiddelen.
Inmiddels zien musea dat ook de herinneringen
van recentere periodes belangrijk zijn en
interessant voor bezoekers, juist vanwege
de herkenning. Het succes van het Louwman-
museum in Wassenaar laat zien dat het
publiek mobiel erfgoed interessant vindt,
juist als het staat opgesteld in een museale
omgeving. Het DAF-museum in Eindhoven is
een ander voorbeeld, dat volledig draait op
de inzet van vrijwilligers. Hetzelfde geldt
voor het Nederlands Transport Museum in
Hoofddorp, dat onderdak biedt aan uiteen
lopende vrijwilligersorganisaties, die op
locatie onderhoud plegen en restaureren.
Wat bij autocollecties soms in de weg zit,
is de wijze van presentatie waardoor het
verhaal niet voor elke bezoeker interessant
is. Internationale automusea laten zien dat
het ook heel anders kan worden gepresenteerd,
bijvoorbeeld het naar ontwerp van Ben van
Berkel-UN studio's ontworpen spectaculaire
museum van Mercedes-Benz in Frankfurt,
waar het gebouw een belangrijke rol speelt.
39 HEEMSCHUT
Maart 2022
