t
Onderzoek nodig
Weinig beschermd
Cv
HrC I
ÏW'
I
waaronder een crowdsourcing-project om het
verhaal over de Koude Oorlog beter te kunnen
vertellen. Daarnaast zijn overal in ons land mani
festaties en open dagen op militaire terreinen en
verschijnen persoonlijke verhalen en televisie
documentaires met nieuwe perspectieven op
die bewogen jaren. De intrigerende fotoserie van
Martin Roemers in Kasteel Het Nijenhuis in
2020 liet zien dat nog overal in Europa in verval
geraakte fysieke overblijfselen van de Koude
Oorlog te vinden zijn; het is gedeeld Europees
erfgoed. De Iron Curtain Trail is in 2019 zelfs
erkend als Cultural Route of the Council of Europe.
De RCE heeft tussen 2017 en 2019 in opdracht
van de minister van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschap (OCW) een verkenning uitgevoerd
naar het militair erfgoed van de afgelopen twee
honderd jaar in Nederland. Aan de hand van
verhaallijnen - waaronder die van de Koude
Oorlog - is onderzocht op welke wijze dit
onroerend erfgoed is beschermd en of er
sprake is van een (instandhoudings)opgave.
Zo ja, dan is gekeken in hoeverre hier invulling
aan kon worden gegeven. De RCE concludeerde
dat het erfgoed van de Koude Oorlog de belang
rijkste opgave is voor de nabije toekomst, maar
dat er nog weinig onderzoek naar is gedaan.
Collectie gasmaskers. De inzet van atoomwapens en gifgassen was een serieuze optie in oorlogstijd.
Een compleet overzicht ontbreekt nagenoeg.
Daarom is de oproep van de Stichting Menno
van Coehoorn ook zo relevant om via hun
correspondenten in de regio het erfgoed van
de Koude Oorlog te inventariseren. Eigenlijk
weten we nauwelijks wat de nalatenschap is
van deze ijzige periode waarin we ons vizier
massaal oostwaarts hadden gericht. Want wat
is het erfgoed van de militaire dienstplicht?
Welke monumenten herinneren aan de inzet
van de krijgsmacht tijdens buitenlandse missies
en welke relicten en plekken horen bij de maat
schappelijke protesten tegen kernwapens in
de jaren '80? Dat vraagt om nauwgezette
bestudering en samenwerking met diverse
partijen in het brede erfgoedveld en met
overheidsinstanties.
Intussen hebben veel civiel-militaire objecten
hun functie verloren, zijn herbestemd of gestript.
Door gebrek aan kennis kunnen keuzes om
objecten of ensembles al dan niet op enigerlei
wijze te beschermen op lokaal, regionaal of
nationaal niveau slechts beperkt worden onder
bouwd. Dat geldt ook voor een bijzondere
J
1
1 nyVl
Straalzender met paraboolantennes (1967) voor geheim berichtenverkeer tussen Europa en Amerika.
31 HEEMSCHUT
Maart 2022
