Typologie
Erkenning
Interieur van een bungalow in Rhenen, gebouwd in 1962. Een voorbeeld van een rijk interieur.
tot het bouwen van deze moderne woon
vorm met één dominante bouwlaag.
Kenmerkend en belangrijk voor de bungalows
in ons land zijn het moderne uiterlijk en
de relatie met de buitenruimte, zoals de
tuin of omgeving. Ze staan in naoorlogse
buitenwijken en op grote percelen. De
woningen zijn vaak ruim opgezet, vrijstaand
en voornaam van karakter.
In de jaren '60 en de eerste helft van de jaren '70
beleefde de bungalow zijn hoogtepunt. In
de naoorlogse buitenwijken verrezen aan
de randen kleine, parkachtige buurtjes met
vrijstaande woonhuizen, waaronder menig
bungalow. In dergelijke wijken was ruimte
voor grote percelen, gelegen in of nabij de
natuur, zonder dat de gemakken van de stad
ver weg waren.
Voor de bungalows die in deze periode ver
rezen kan grofweg een onderscheid gemaakt
worden in drie verschijningsvormen.
Allereerst de eenvoudige bungalow die zich
kenmerkt door compactheid en eenvoud in
ontwerp en materiaalgebruik. Vooral financiële
haalbaarheid zal een drijfveer zijn geweest
om voor deze bungalowvorm te kiezen.
De tweede groep vormt de architectonische
bungalow met als eigenschap de ruimtelijk
heid van de plattegrond en een relatief rijk
materiaalgebruik. Duidelijke zoneringen en
een sterke relatie met het exterieur zijn de
belangrijkste kenmerken. Als derde type
kenmerkt de seriematige bungalow zich door
een repetitie van een sober, maar vaak mooi
vormgegeven ontwerp gerealiseerd in (kleine)
geschakelde rijtjes. Waar de eerste twee
typen het meest voorkomen in de jaren '50
en '60, won het laatste type aan populariteit
in de jaren '70. Herkenbaar binnen alle bun-
galowvormen is de vrije organisatie van de
plattegrond en de relatie met het exterieur.
De oppervlakte is - mede als gevolg van ver
schillende bouwregels - vaak relatief beperkt.
Verder maakt de auto integraal onderdeel uit
om het wonen in de buitenwijk mogelijk te
maken. Voor dit kostbare bezit is daarom
bijna altijd een garage of carport aanwezig.
Qua bouwmethodieken en afwerking was
de bungalow een kind van zijn tijd: nieuwe
bouwmethodieken en materialen werden
gretig toegepast. Gedacht moet worden aan
moderne materialen zoals beton, asbest of
kunststoffen, maar ook de meer traditionele
materialen zoals baksteen, natuursteen en
(tropische) houtsoorten worden toegepast.
Een centrale verwarmingsinstallatie - eerst op
olie en later op gas - vond eveneens invulling
in de duurdere huizen. Bungalows werden
ingericht volgens de heersende trends, die ver
spreid werden via woonbeurzen en magazines.
Een moderne uitstraling en functioneel gebruik
in Scandinavische stijl werd gepropageerd.
Merken als Bruynzeel, Pastoe, Gispen, Artifort,
Gelderland, Spectrum of Ploeg verwierven
populariteit en zullen menig bungalow
hebben gesierd. Gegoede burgers voorzagen
zichzelf met een bungalow in een moderne en
comfortabele levensstijl in ruim opgezette
groene buitenwijken met gelijkgestemden.
In Nederland is niet eerder uitgebreid onder
zoek gedaan naar dit type woonhuis. Hierdoor
is er een groot gebrek aan kennis voor een
woonvorm van grote omvang. Vele bungalows
zijn al onherstelbaar beschadigd of gesloopt
vanwege de vaak mooi gelegen percelen op
geliefde locaties. Als symbool van moderniteit
en vooruitgang, maar ook als symbool van
de wooncultuur van de gegoede klasse in de
wederopbouwperiode, verdient de bungalow
waardering en erkenning. Alleen dan kan ook
daadwerkelijk overgegaan worden tot het
beschermen en behouden van deze
fantastische woonvorm.
Sean Huizinga studeerde aan de TU Delft en behaalde
zijn master aan de Universiteit van Utrecht op het
onderzoek naar bungalows in Nederland.
Een voorname bungalow in Oud-Beijerland, gebouwd in 1958. Herkenbaar zijn
twee dominante bouwvolumes met een verbindingsstuk in het midden.
2 3 HEEMSCHUT
Maart 2022