HEEMSCHUTACTIEF^
Met berichtgeving
uit onze provincies
provincies
GRONINGEN
Nij Nittersum
FRYSLAN
Bijzonder dekbalkgebint
p
STEDUM - Op een prachtig oud borgterrein
staat een door bomen omgeven zorgcentrum
uit 1955. Het is een van de oudste zorgcentra
in de provincie en tevens een aardig voorbeeld
van de wederopbouwarchitectuur ontworpen
door architect J.J. Smith te Uithuizen. De naam
Nij Nittersum, is een verwijzing naar een borg
die er voor 1818 stond. Het complex bestaat
uit twee gebouwen van twee verdiepingen en
uit een zestiental gelijkvloerse woningen. In het
middelste hoge gebouw woonde de beheerder
op de verdieping, terwijl beneden zich een
zaal bevindt waar gegeten en gerecreëerd
werd. Het andere hoge bouwwerk diende
als Groene Kruisgebouw.
Het complex verloor de bestemming als
zorgcentrum-bejaardenhuis en er werden
huurwoningen ondergebracht. Het complex
is nu in bezit van woningstichting Wierden en
Borgen te Bedum en overweegt afbraak. Een
aantal inwoners van het dorp probeert sloop te
voorkomen, omdat ze de gebouwen terecht
als erfgoed beschouwen. Nij Nittersum markeert
het begin van de verzorgingsstaat, toen zorg
vanuit kerkelijke instanties langzaam verdween
en door de overheid werd overgenomen.
Van dit type gebouwen resten er weinig en de
belangstelling voor wederopbouwarchitectuur
is alom groeiende. Het gebouw kan worden
verbouwd naar de huidige wooneisen en be
woond door ouderen, die nu als ze kleiner willen
wonen het dorp uit moeten. Er is ook vraag
naar goedkope woningen. Hier zouden starters
hun intrede kunnen doen op de verhitte woning
markt. Bovendien moet niet in algemene zin
sloop tot het uiterste worden beperkt om
verspilling van grondstoffen te voorkomen?
Reint Wobbes
REAHÜS - Onderzoeker Paul Borghaers deed
enkele jaren geleden houtdatering in de oudste
schuur van het Noordzeegebied gelegen aan de
Sanleansterdyk in Reahus. Het gaat om een
schuur met een dubbel dekbalkgebint van
Noors eikenhout dat werd gekapt in 1596.
De schuur is waarschijnlijk gebouwd rond
1597. Het is de enige boerderij in Fryslan
met een dergelijke constructie en daarom
van grote historische waarde! De constructie
is oud en gammel en moet zo snel mogelijk
hersteld worden. Met een bouwkundige
opname en inspectie werden de bouwkundige
gebreken vastgelegd. Bij de gemeente
Sudwest-Fryslan is gepleit om de boerderij
aan te merken als gemeentelijk monument.
De gemeente staat hiervoor open.
De Boerderijenstichting Fryslan en Heemschut
hebben samen met Paul Borghaerts de handen
ineengeslagen om deze unieke schaargebinten
veilig te stellen. Ook gaan we advies vragen
bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Het
vervolgtraject is om een bouwtechnisch,
een bouwhistorisch onderzoek en een
waardestelling te laten maken. Hiervoor zijn
offertes aangevraagd. Zodra we deze bedragen
weten, gaan we aan de slag om geld uit subsidies
en donaties te verzamelen door bijvoorbeeld
crowdfunding. De eigenaar van de boerderij is
enthousiast over de plannen, maar heeft
vragen over zijn rechten en plichten mocht
de boerderij een monumentenstatus krijgen.
Hij zal de schuur tot betere tijden zo goed
mogelijk onderhouden en waterdicht houden.
Sjolle Wieringa en Claudia Versloot
