HEEMSCHUTACTIEF
Met berichtgeving
uit onze provincies
v
NOORD-BRABANT
Geschenkenwoningen
AMSTERDAM
Paviljoen Theo Bosch
».(k/ n Hiiver^ "*731
J-fyden Xmirtfodrt V''1""" I
Na de watersnoodramp van 1 februari 1953
was Nederland niet in staat de vele daklozen
aan nieuw onderdak te helpen. Achtduizend
woningen en boerderijen waren weggevaagd
en de woningnood was groot. Uit binnen- en
buitenland kwam hulp. Een bijzonder initiatief
was het schenken van woningen vanuit Oosten
rijk, Finland, Denemarken, Zweden en Noor
wegen. Deze zogenaamde geschenkwoningen
werden als bouwpakket geleverd en vonden
hun weg naar Zeeland, Zuid-Holland en het
westelijk deel van Noord-Brabant. Het was
vooral het Rode Kruis die de organisatie op
zich nam om de woningen op de juiste plekken
te krijgen. De meeste zijn tussen 1953 en
1955 gebouwd. In totaal werden, voor zover
bekend, 860 geschenkenwoningen geleverd.
De provincie Zuid-Holland nam in 2018 het
initiatief de woningen in kaart te brengen.
Zeeland en Noord-Brabant volgden. Hoe was
de stand van zaken na 65 jaar en verdienden
ze een opwaardering? Bij de provincie Noord
Brabant was weinig draagvlak om middelen
beschikbaar te stellen voor onderzoek naar de
tegenwoordige stand van zaken. Het beleid
van de Provincie werkt met verhaallijnen en
de woningen passen daar niet in. Verder was
al eerder gebleken dat een redelijk aantal van
de geschenkenwoningen een status had van
gemeentelijk monument en dit versterkte de
houding om niet verder te gaan als provincie.
Duidelijk is dat het verhaal in Brabant niet
compleet is zonder verder onderzoek naar de
ca.180 woningen. Het zou jammer zijn als de
verbinding met de andere provincies op dit
terrein wordt losgelaten. Op dit moment wordt
door Heemschut Brabant overleg gevoerd of
het mogelijk is de geschenkenwoningen in
Brabant alsnog in beeld te brengen.
Tom van Eekelen en Miriam van den Dries
HEEMSCHUT
September 2021
Heemschut Amsterdam zet zich al een aantal
jaar in voor het behoud van BG3, een bijzonder
paviljoengebouw van architect Theo Bosch
(1940-1994) op het Binnengasthuisterrein in
het centrum. Het paviljoen, dat gebouwd werd
tussen 1993 en 1995, is eigendom van de
Universiteit van Amsterdam en maakt samen
met het voormalige Administratiegebouw van
architect J.M. van der Mey uit 1916 onderdeel uit
van het rijksmonument Binnengasthuisstraat 9.
Ondanks deze status was de universiteit lange
tijd voornemens om het paviljoen bij de bouw
van een nieuwe stadscampus te vervangen door
een nieuw bouwvolume, om zo meer vloer
oppervlak te realiseren. Behalve Heemschut
keerden ook de bewonersvereniging VOLBG,
het Cuypersgenootschap, de Vereniging
Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad,
de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed,
de afdeling Monumenten en Archeologie
van de gemeente en diverse prominente
architecten zich tegen dat plan. De com
missie heeft veelvuldig contact gehad met
het projectteam van de universiteit en leden
van de gemeenteraad, die het Masterplan
Universiteitskwartier zullen moeten goed
keuren. In maart van dit jaar heeft de commissie
een zeer kritische zienswijze op de plannen in
gediend. Niet lang daarna werd duidelijk dat de
universiteit haar plannen om logistieke redenen
heeft herzien: men wil BG3 vooralsnog be
houden om er tijdelijk een faculteitsafdeling te
huisvesten. In principe goed nieuws, ware het
niet dat in de gemeenteraad nog voor het
zomerreces wordt gestemd over een onge
wijzigd Masterplan. Er blijft zodoende nog
voldoende werk te doen voor de commissie.
Wordt vervolgd!
Bene Colebrander
PROVINCIES ZEELAND EN ZUID-HOLLAND
GESCHENKWONINGEN
WATERSNOODRAMP 1953
Zeeland
