HEEMSCHUTACTIEF
Met berichtgeving
uit onze provincies
NOORD-HOLLAND
De Koepel en De Vest
UTRECHT
Zonnepanelen in binnenstad
16
rijkste zienswijzen waren lagere nieuwbouw om
de zichtlijnen op het erfgoed te garanderen,
behoud van interieurelementen en de monu
mentenstatus voor De Vestgebouwen. Die zijn
merkwaardigerwijs nooit beschermd, terwijl de
Koepelgebouwen in 1999 werden aangewezen
als rijksmonument. Het risico van sloop van
De Vest hing dus lange tijd boven dit project.
Deze omissie wil Heemschut Noord Holland
rechtzetten en de gemeentelijke monumenten
status werd aangevraagd. Uit bouwhistorisch
onderzoek blijken dezelfde hoge waarden van
cultuurhistorie, bouwhistorie, architectuur en
gebruiksgeschiedenis die ook voor de Koepel
gebouwen geldt, daarnaast gaat het om één
ensemble van gevangenisgebouwen.
Heemschut heeft de eigenaren van de
Vestgebouwen -studentenhuisvester DUWO
en woningcorporatie Elan Wonen - verzocht
de monumentenaanvraag te ondersteunen en
die steun gekregen! Opnieuw is het woord aan
de gemeente. De commissie is verder in contact
met de ontwikkelaars, hun architecten en de
gemeente om mee te kijken bij de verdere
HAARLEM - Het gevangeniscomplex bestaat uit
de strafgevangenis De Koepel en het huis van
bewaring De Vest, beide uit 1899-1901 naar
ontwerp van W.C. Metselaar, 'tweede ingenieur
architect voor de gevangenissen en geregts-
gebouwen' en zoon van J.F. Metzelaar', bouwer
van de zusterkoepels in Arnhem en Breda. Het
complex krijgt een nieuwe bestemming, waarbij
alle oorspronkelijke gebouwen uit 1901 worden
gerestaureerd. In De Koepel, icoon aan de
Haarlemse sl<yline, komen een University College,
filmhuis en horeca. In het bijbehorende admini
stratiegebouw en de twee directiewoningen
wordt een hotel gevestigd en op het terrein
350 studenten- of jongerenwoningen: honderd
in De Vest - twee cellen wordt één appartement -
en 250 in nieuwbouw.
Heemschut heeft in 2019 bij het bestemmings-
en stedenbouwkundig plan een zienswijze inge
diend. Die is niet gehonoreerd, dat is helaas meer
regel dan uitzondering in Haarlem. De belang-
Impressie plan na transitie. Bron: Faro Architecten
planvorming richting omgevingsvergunningen.
Ons doel is zoveel mogelijk behoud van
oorspronkelijke elementen en interieurs.
Bij De Koepel en de Vestgebouwen is architect
André van Stigt daarin geslaagd; de inrichting
wordt ontdaan van toegevoegde en verstorende
elementen en zoveel mogelijk onderdelen
worden in de oorspronkelijke staat gelaten
of teruggebracht.
Peter Koppen
AMERSFOORT - Op korte termijn wil de ge
meente het zonnepanelenbeleid in de historische
binnenstad verruimen. Aanleiding voor Heem
schut Utrecht om een visie in te dienen. De stad
is, vooral binnen die singels, een van de gaafste
middeleeuwse binnensteden en niet voor niets
beschermd stadsgezicht. Heemschut Utrecht
wijst erop dat de binnenstad slechts een zeer
klein deel vormt van het totale bebouwde
oppervlak van Amersfoort en niet geschikt is
voor grote aantallen zonnepanelen, met name
voor daken die vanuit de openbare ruimte zicht
baar zijn; zowel vanaf de straat als vanaf het
water, binnenterreinen en groenvoorzieningen.
Binnen de singels is de monumenten-dichtheid
aanzienlijk groter dan daarbuiten.
Verscheidene straten kennen een vrijwel aan
sluitende bebouwing van rijks- of gemeentelijke
monumenten. Hier zouden zonnepanelen aan
de voor- of zijkanten het historische karakter
ernstig verstoren. De achterkant van het dak
dient per geval te worden bezien. Op platte
daken zijn zonnepanelen in principe mogelijk,
ook als het pand een monument is.
Buiten de singels zijn grote delen van de voor
oorlogse bebouwing gesloopt en is nieuwbouw
gekomen. Voor de historische uitvalswegen,
vooral aan de noordzijde van de stad, zou
hetzelfde regime moeten gelden als voor het
gebied binnen de singels. Tegen zonnepanelen
op naoorlogse nieuwbouw zou in principe
geen bezwaar moeten zijn, mits wordt vol
daan aan de gestelde criteria. Voor de flats
met schuine rode daken valt te denken aan
een dakbedekking met panelen, aansluitend bij
de kleur van het dak en volgens een systematisch
ontwerp, zoals voorgesteld door de RCE. Dit is
te verkiezen boven een rommelige lappendeken.
Gerhard Eshuis
Het dakenlandschap van Amersfoort vanaf de OLV-toren.
Foto: Wikimedia Commons, Petra Links.
HEEMSCHUT
Mei 2021
