Verantwoording
Ambitie en praktijk
Breder kijken
gebouwd om perspectief te bieden aan armen
in de samenleving en bedelaars en landlopers
op het goede pad te forceren. Beerda: 'Zeer
bijzonder erfgoed. Mijn diep gekoesterde ideaal
is dat de Kolonievaart weer open wordt. Door
deze opgave te koppelen aan opgaven als
klimaatadaptatie, kunnen heel interessante
slagen gemaakt worden. Denk aan vernatting
van delen van Drenthe die met verdrogingsschade
kampen, een urgent probleem. Interessant in
dit verband is dat Veenhuizen mogelijk Unesco-
erfgoed wordt. Dat biedt kansen.'
Visser vervolgt: 'Wij weten dat we breder moeten
kijken dan het object an sich. Als je de opgave
benadert als een ruimtelijke kwaliteitsopgave,
een gebiedsaanpak die tot economische
versterking in de regio leidt, vertel je een heel
ander verhaal dan wanneer je het hebt over het
terugbrengen van water of puur de restauratie
van een object. Wij zoeken het expliciet in de
verbreding van de opgave.'
Heemschut heeft het onderwerp
erfgoed bij waterschappen aangekaart
door een inventarisatierapport uit te
brengen over de aandacht van erfgoed
bij de verschillende waterschappen.
Waterschapserfgoed, een verkenning,
werd eind 2017 gepubliceerd en is
te vinden op www.heemschut.nl
erfgoed en daaraan een stevige ambitie koppelde.
De nieuwe inventarisatie uit 2019 levert een
breed beeld op: Naast sluizen en gemalen bevat
ze grotere objecten waaronder dijken, wierden
en kleine elementen zoals duikers, schuiven en
schotbalkhuisjes. De oude lijst uit 2006 bevatte
46 objecten. Hieraan zijn nu 139 objecten toege
voegd die eerder onbelicht waren: 79 gebouwde
monumenten, 35 objecten landschappelijk
erfgoed, 18 archeologische monumenten en
vier cultuurhistorische collecties. Overigens is
de lijst dynamisch. In de toekomst zal het
aanwezige jongere' erfgoed ook als erfgoed
welkom zijn.
Herman Beerda, lid van het dagelijks bestuur
van waterschap Noorderzijlvest: 'Uiteraard zijn
veilige dijken en kades en de zorg voor voldoende
schoon water onze kerntaken. Dat is en blijft zo.
Toch hebben we ook andere rollen. We maken
deel uit van de samenleving, hebben daar in
vloed op en zijn er deels verantwoordelijk voor.
We hechten belang aan het behouden en
overdragen van ons waterschapserfgoed. De
grondige inventarisatie was noodzakelijk om
een goed en compleet beeld te krijgen. Het
voltallige bestuur van Noorderzijlvest heeft de
inventarisatie omarmd en draagt de ambitie om
zorg te dragen voor deze ankers in een verande
rende wereld, zoals we dat hebben geformuleerd
in ons gelijkluidende beleidsdocument.'
Leendert Visser, beleidsadviseur Ruimte Water
van het waterschap: 'Je kunt constateren dat je
veel waardevol erfgoed binnen je waterschaps-
grenzen hebt, maar daarmee ben je er niet.
De uitkomst van de inventarisatie vraagt daad
werkelijk actie van onze kant. Op het gebied van
financiering bijvoorbeeld. Het vergt onderhoud,
promotie en soms nieuwe bewoning of nieuw
gebruik. Daar moeten en willen we nadrukkelijk
andere partijen bij betrekken. Wij geloven dat,
door met een goed plan de boer op te gaan, er
"koppelkansen" zijn: gezamenlijk optrekken om
een gedeeld doel te bereiken. Bijvoorbeeld met
het Groninger Monumentenfonds; Vereniging
Groninger dorpen; Stichting Het Groninger
Landschap en het Waddenfonds. Met steeds
die vraag: kunnen we wat samen? Daarnaast is
het van belang om bewoners in te schakelen, bij
beheer en onderhoud van het erfgoed, wat een
wisselwerking heeft. Niet alleen gaan burgers
zich verbonden voelen met het erfgoed, ze
voelen zich medeverantwoordelijk voor de
instandhouding ervan.'
Een belangrijke parel binnen Noorderzijlvest is
het gemaal de Waterwolf bij Lauwerzijl, dat in
2020 zijn honderdste verjaardag vierde.
Archeologisch van belang is de begraafplaats
Menkeweer nabij Onderdendam, gebouwd op
een wierde uit de laat-Romeinse tijd. Ooit stond
hier een kapel van middeleeuwse origine. Het
koloniedorp Veenhuizen werd in 1818 door de
Maatschappij van Weldadigheid in Drenthe
31 HEEMSCHUT
Februari 2021
