Bruggen en kades De bruggen en kades zijn de iconen bij uitstek van de stad Amsterdam, maar zijn ze ook de achilleshiel? Schrijver deze was getuige van het instorten van de kade aan de Grimburgwal. De ravage was enorm, het herstel zal nog maanden in beslag nemen. Wouter van Elburg <U JU Op 1 september 2020 stortte een groot stuk kade aan de Amsterdamse Grimburgwal in de gracht. In een halfuur tijd verdween ruim dertig meter muur met lantaarns en hekwerk haast geruisloos in het water. Het naastgelegen gebouw, onderdeel van de Universiteit van Amsterdam, werd halsover kop ontruimd. De laatste jaren verschijnen voortdurend berichten over de slechte staat van Amster damse kades en bruggen. Een korte blik in de geschiedenis schetst echter een beeld van een al eeuwenlang bestaand probleem. Interessant is dat ook toen al werd gekeken naar het verkeer als boosdoener. Al in de 17de eeuw gebeurden ongelukken, zoals de instorting van de Leliesluis over de Prinsen gracht op 14 mei 1659. Acht of tien men sen kwamen daarbij om het leven, meldde schrijver Melchior Fokkens in Beschrijvinge der wijdt-vermaerde Koop-stadt Amstelre- dam (1662). Het drukke verkeer was moge lijk de oorzaak, 'want 't isser altijt vol van de voorbijgaande lieden'. Bijna honderd jaar later was het weer raak. Op 16 januari 1752 stortte de Koningssluis over de Herengracht in. '9 menschen, waar bij een Vrouws Per soon en 2 kinderen' verdwenen in het water, de meesten overleefden het niet. De Neder- landsche Jaerboeken (1752) vermeldden een gebrek aan onderhoud en 'geduurige dreuning der Rytuigen'. Vlak daarna, op 30 januari 1766 stortte de Papiermolensluis over de Brouwersgracht in. Twee men sen raakten te water, maar konden door omstanders worden gered. Een oorzaak is niet bekend. In de wat recentere geschie denis is het instorten van Brug 46 over de Keizersgracht op zondagavond 11 novem ber 1894 beroemd, omdat deze werd vast gelegd door de fotograaf Jacob Olie. Een eerdere aanvaring met een boot werd in De Tijd als mogelijke oorzaak aangewezen. Hoewel vermoedelijk niemand om het leven kwam, meldde De Telegraaf dat een bak kersknecht zondagavond niet op zijn werk was verschenen en werd vermist, maar 'op een Zondag-avond kunnen er meer redenen zijn, waardoor een jongmensch wat laat op zijn werk komt'. De knecht werd later in goede gezondheid teruggevonden. In kran ten werd een vlammend betoog over gebrek aan onderhoud gehouden en werden meer dere ingestorte bruggen aangehaald. Het probleem lijkt steeds groter te worden, dankzij metingen is bekend dat tegenwoor dig minstens 200 kilometer kade en maar liefst 850 bruggen in slechte staat zijn. Gebrek aan onderhoud en toenemend zwaar autoverkeer hebben ervoor gezorgd dat de toestand op steeds meer plekken in de stad penibel wordt. Amsterdam heeft meer grachten dan Venetië en meer brug gen dan Parijs, zo luidt een bekend feitje. Deze behoeven echter aandacht en onder houd. Zijn ze de iconen van de stad, tevens haar achilleshiel? Wouter van Elburg is lid van Heemschut Amsterdam december 2020 HEEMSCHUT 45

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2020 | | pagina 45