Van de kerk naar de kroeg
André Verheul schreef over de trans
formatie van de Laurentiuskerk in
Weesp het meeslepende en rijkge-
illustreerde boek Van de kerk naar
de kroeg. Op pagina 46 van dit blad
staat een aanbieding voor Heem
schutlezers.
Toren in brand
Metamorfose
in de muren waardoor je van binnen naar
buiten kon kijken. Het kerkbestuur had
tevergeefs geprobeerd om een marktpartij
voor het gebouw te interesseren. Nu moet
u weten dat de Laurentiuskerk prachtig ligt
aan de Herengracht. Dus was er wél volop
belangstelling om de kerk te slopen en
appartementen te bouwen. De Weesper
projectontwikkelaar Cees van Vliet was de
enige die daarbij de beeldbepalende toren
wilde behouden. Liever een half ei dan een
lege dop, dacht de gemeenteraad en daarom
stemde ze in met die gedeeltelijke sloop.
Directeur Karel Loeff van Erfgoed vereni
ging Heemschut reageerde kritisch. Vol
gens hem was er niet uitputtend onderzoek
gedaan naar een alternatieve bestemming
van de kerk. Wellicht mede beïnvloed door
de bemoeienis van onder andere Heem
schut, begon dat gevoel bij ontwikkelaar
Van Vliet steeds sterker te knagen. Hij kon
niet wennen aan het idee dat hij de sloop
kogel moest jagen door de kerk waar hij
zelf al van kindsbeen kwam. Was er niet
iets anders mogelijk? Van Vliet liet nieuwe
Intussen is in de kerk de Wispe Brouwerij
geopend, waar bier wordt gebrouwen en
gedronken.
Op 8 november 2016 brandde de spits van de kerk af, wonderwel bleef de kerk gespaard.
berekeningen maken en kwam tot de con
clusie dat er toch een haalbaar alternatief
was: een transformatie. Architect Janton
Stork maakte een ontwerp waarbij de kerk-
zaal van 50x20x20 meter werd opgesplitst
in verdiepingen en nieuwe vertrekken. Zo
ontstonden er ruimtes voor een bierbrou
werij, een yogaschool, werkplekken en twee
appartementen. Letterlijk hoogtepunt was
een luxe hotelkamer in de toren met een
uitzicht waarvoor je laat gaat slapen en
vroeg weer opstaat. Van Vliet was bereid er
enkele miljoenen in te steken, waarmee de
kerk toch nog behouden bleef.
Toen brak bovenin de toren die brand uit,
op 8 november 2016. De brandende spits
bezweek onder het gewicht van het lood
zware kruis. Door een geluk - sommigen ver
moeden goddelijke interventie - viel de neer
stortende vuurbal precies op het kerkplein
05
en bleef de schade aan het gebouw gering.
De aanblik was niettemin vreselijk. In de
mistige ochtend na de brand staken zwart-
4—1
geblakerde balken scheef uit het onderste
deel van de toren van de lege en nog steeds
verzakkende kerk. De meest deplorabele
staat waarin dit bouwwerk ooit verkeerde.
Van Vliet, inmiddels eigenaar van de kerk,
was zwaar aangeslagen door deze brand.
Maar zijn besluit om door te gaan met de
transformatie stond vast en die torenspits
beloofde hij zonder meer te herbouwen.
Toch was er nóg een bedreiging. De wel
standscommissie van de gemeente Weesp
had dermate veel aanmerkingen op het
transformatieplan, dat ze Van Vliet bijna
tot opgeven dreef. De gemeentelijke pro
jectleider Esther Stomphorst speelde een
belangrijke rol in de goede afloop. Terugkij
kend op dit proces noemt ze de brand in de
toren een keerpunt. 'Het beeld van die inge
storte toren op de ochtend na de brand was
aangrijpend. Ik denk dat toen bij heel veel
betrokkenen alsnog het besef is gekomen
hoe kwetsbaar het gebouw eigenlijk was.
Ook de bevlogenheid van Van Vliet kwam
nu aan het licht.'
In februari 2017 vonden ontwikkelaar, archi
tect en welstandscommissie elkaar. Een
nieuwe fundering stopte de verzakking. De
metamorfose begon. De nieuwe spits werd
naast de kerk opgebouwd en kant-en-klaar
op de toren gehesen. De vernieuwde Lauren
tiuskerk werd op 3 juli van dit jaar offici
eel geopend. Van Vliet werd tot ereburger
benoemd. Architect Janton Stork maakte dat
helaas niet meer mee, hij overleed in novem
ber 2019. In een nieuw glas-en-loodraam
boven de entree wordt hij geëerd.
Het project de Laurentiuskerk won boven
dien eind dit jaar de meeste stemmen bij
de Publieksprijs van de Arie Kepplerprijs van
MOOI Noord-Holland.
Een van de nieuwe bewoners van de Lauren
tiuskerk is Wispe. Deze treedt in de voetspo
ren van het gilde dat Weesp in de 16de eeuw
voorspoed bracht. Een eeuw later sloegen
de jeneverstokers op de economische trom.
Na de hoogtijdagen van de stokers bouw
den de katholieken hun Laurentiuskerk op
de plek van een oude jeneverstokerij. Om
deze cirkel helemaal rond te maken: Anker
Weesp brengt sinds 2016 Weesper jenever
op de markt en stookt dat nu in de getrans
formeerde Laurentiuskerk.
december 2020 HEEMSCHUT 37
