HEEMSCHUT SI
Dorpsschool gesloopt?
Theo Bosch paviljoen
actief
UTRECHT
Elst - Aan de oostkant van het Utrechtse dorp
Elst staat een voormalige dorpsschool uit 1902.
Het gebouw is kenmerkend voor de scholenbouw
in die tijd met grote ramen en sierelementen van
gele bakstenen. Tijdens de mobilisatie van 1939
bood de school ook onderdak aan soldaten die
de Grebbelinie moesten verdedigen. Rond 1970
kreeg de school een nieuwe bestemming tot
dorpshuis en het bood ook onderdak aan de
plaatselijke bibliotheek. Sinds 2012 staat het
gebouw leeg. De gemeente Rhenen heeft plan
nen om het gebouw te slopen en op de locatie
nieuwbouw te realiseren. Heemschut Utrecht
beschouwt het verdwijnen van de voormalige
school als een groot verlies voor Elst. Zowel
vanwege de karakteristieke architectuur alsook
het belang van het gebouw voor de geschiede
nis van het dorp. In overleg met de Historische
Vereniging Rhenen heeft Heemschut Utrecht
daarom bij de gemeente Rhenen het verzoek
ingediend om het karakteristieke gebouw als dat de gemeente hierover uiterlijk eind dit jaar
gemeentelijk monument aan te wijzen en een een beslissing zal nemen.
nieuwe bestemming te geven. Verwacht wordt Gerhard Eshuis
AMSTERDAM
Tussen Amsterdam en de architect Theo Bosch (1940-1994) is sprake
van een bijzondere relatie. Hij behoort tot de belangrijkste vernieuwers
in de naoorlogse woningbouw en stadsvernieuwing zoals het Pentagon-
complex bij de Zuiderkerk, de woonblokken aan de Palmdwarsstraat in de
Jordaan en het Letterengebouw van de Universiteit van Amsterdam - het
P.C. Hoofthuis - aan het Singel. Constante factoren in zijn werk zijn de
aandacht voor de gebruiker of bewoner en de zorgvuldige inpassing in de
omgeving. Dat geldt ook voor zijn laatste ontwerp, het Service Infor
matiecentrum van de UvA, gebouwd tussen 1993-1995 als uitbreiding
van het Administratiegebouw uit 1916 aan een nieuw gecreëerd plein op
het Binnengasthuisterrein. Bosch ontwierp een paviljoen van bescheiden
omvang, maar met een opvallende vorm: een ovale, vrij indeelbare plat
tegrond, gevelpuien op een betonnen plint met glazen bouwstenen aan de
bovenzijde die de fietsenkelder daglicht geven. Stedenbouwkundig is het
interessant als beeldbepalend element aan het centrale plein, architecto
nisch als kwalitatief belangrijk laat werk van Theo Bosch, een hoogwaardig
voorbeeld van binnenstedelijke bouwkunst en cultuurhistorisch als zicht
baar element uit een belangrijke periode van de universiteit op het terrein.
Het paviljoen verkeert bouwtechnisch in goede staat en is gemakkelijk
aan te passen aan een andere functie. Bovendien heeft het de status
van rijksmonument. Niettemin dreigt het verminkt of opgeslokt te worden
in de herontwikkelingsplannen voor het universiteitskwartier. Heemschut
Amsterdam heeft het stadsdeel Centrum dringend verzocht het paviljoen
te behouden.
Jaap-Jan Mobron
december 2020 HEEMSCHUT 17
