Automatendraaierij
Maatwerk
De Goederen produceert veel producten
volgens de DIN-normering of volgens teke
ning en/of monster. Stans- en walsmachines
van onder meer de firma Linde uit Wupper-
tal zijn nog steeds in gebruik. Ook worden
producten gemaakt met mallen die zelf zijn
ontwikkeld. Het bijzondere van het bedrijf is
dat men nog steeds maatwerk metaal kan
leveren, in afwijkende vormen. Door mee te
denken in oplossingen weet het bedrijf tegen
relatief lage kostprijs producten te vervaardi
gen in zowel kleine als grote hoeveelheden,
in staal, rvs, aluminium, messing of koper.
Misschien dat, mede door de internationale
crisis die ons op de feiten drukt hoe belang
rijk lokale productie is, voor De Goederen BV
een mooie toekomst is weggelegd. Of dat
ook voor de machines van de automaten
draaierij het geval is, valt te bezien.
maal nog steeds bij naam en ziet ze, net als
zijn machines, als zijn kinderen.
De rondgang begint bij de schakelkasten,
die dateren uit een ver verleden. Deze zijn
niet meer in gebruik omdat ze zijn afge
keurd, maar horen zeker bij de 'collectie'.
Met het aanzetten van een grote machine
zetten wielen en stangen zich in beweging.
Een grote metalen rol wordt langzaam afge
wikkeld. Aan de andere zijde floepen kleine
onderdeeltjes de machine uit. De rol blijft
andersom opgerold over, op regelmatige
afstand voorzien van ronde gaten. Restpro-
ducten als deze kunnen ook intrigerend zijn.
De automatendraaierij bestaat uit een aan
tal machines. Twee kleine draaiautomaten
dateren uit de jaren '20 van de 20ste eeuw
en doen dus al meer dan honderd jaar
dienst. Deze werden geleverd door de
gebroeders Thiel uit Rukla (Oost-Duitsland).
Een grotere machine is van het merk Brown
Ward uit Engeland. Een constructie van
ijzer is om de machines gemaakt, waarbij
lange banden zorgen voor de aandrijving,
die boven de hoofden van de arbeiders
wordt ingeregeld. Lange koperen stangen
worden geplaatst in de draaimachines, ver
volgens wordt steeds een stukje afgeslepen
en geperst in de juiste vorm. Oude siga-
rendoosjes en kistjes met labels zitten vol
met malletjes, die veelal door de heren De
Goederen zelf zijn vervaardigd. Het slijpsel
dat overblijft, verdwijnt in een houten bak.
Het ziet eruit als goud, maar dat is natuurlijk
maar schijn. Naast de automatendraaierij is
er ook een stanserij voor allerlei sluitringen
in vele vormen en maten. Omdat in het
Verre Oosten veel productie van draaiwerk
is overgenomen, is dit deel van de fabriek zo
goed als tot stilstand gekomen. De machi
nes zijn echter nog steeds bedrijfsklaar en
staan er bij zoals ze werden aangekocht. De
Goederen zet de machines stuk voor stuk
aan. Goed geolied lopen ze als een naaima
chine. Of de arbeidsinspectie blij is met alle
bewegende delen, is te betwijfelen. Maar
zeker is dat de Keuringsdienst inhoudelijk
niet op kan tegen de deskundigheid van de
Oud directeur De Goederen komt nog wekelijks naar zijn fabriek. Hier demonstreert hij de
machine die honderd jaar geleden in Rukla werd gebouwd.
medewerkers en de meer dan honderd jaar
ervaring met deze historische machines.
Een kwalificatie als erfgoed van techniek
kan mogelijk in eventueel toekomstig voort
gezet gebruik voorzien.
De Goederen geeft toe dat het zoeken naar
een goede bestemming van de machines
in deze hoek van het bedrijf een moeilijke
en emotionele kwestie is, want honderd
Via Heemschut zijn eigenaar Alexan
der van Dieren en mede-firmant
Marco Holleman in contact gebracht
met diverse musea en organisaties
over opslag en herplaatsing. Dit
om te voorkomen dat de meer dan
honderd jaar oude machines bij het
oud-ijzer zullen belanden. Inmiddels
heeft het bedrijf zelf een liefhebber
van oude metaalbewerkingsmachi
nes gevonden, die de machines gaat
demonteren, opslaan en restaureren.
jaar bedrijfshistorie wegdoen gaat de oud
directeur uiteraard ook persoonlijk erg aan
het hart.
september 2020 HEEMSCHUT 43
