i
nodig
Wat de kanarie voor de kolenmijn is, zijn
hoogvenen voor de Nederlandse natuur.
Deze mineraalarme, hooggelegen dras-
landen, waarin kwetsbare veenmossen de
boventoon voeren, vormen een graadme
ter voor de kwaliteit van de natuur. De zeer
eigen planten- en dierenwereld van hoog
venen zijn aan extreme omstandigheden
aangepast. Ongeveer drieduizend jaar gele
den bestond ons land nog voor circa een
miljoen hectare uit hoogveen. Als gevolg
van turfwinning en verdroging resteert nog
slechts tienduizend hectare hoogvenen in
natuurreservaten. Bedreigingen zijn er ook
nog steeds, door een overdaad aan stikstof,
ingrijpende waterstandschommelingen en
door invasieve exoten als de trosbosbes.
Toch gloort er hoop. Een halve eeuw hoog
veenherstel en vernatting hebben de ach
teruitgang deels gestopt. De natuur is gene
reus. Inmiddels blijken hoogvenen van groot
belang voor de (inter)nationale water- en
klimaatopgave. Het rijk geïllustreerde boek
Hoogvenen onder redactie van Ab Grootjans
en André Jansen geeft een breed overzicht
van nagenoeg alle resterende Nederlandse
hoogvenen. Ook biedt het handreikingen
voor verder herstel en een perspectief op
de rol van hoogveen in de 21ste eeuw.
Op de foto is een mooi voorbeeld van
hoogveenherstel te zien in het Wierdense
Veld, tussen Nijverdal en Wierden. Hier
domineerden lange tijd het pijpenstrootje,
gewone dophei en veenpluis. Tien jaar ver-
natting heeft geleid tot een veenmospakket
van zo'n dertig centimeter.
Johanna van der Werff
Hoogvenen; Landschapsecologie,
behoud, beheer, herstel. Onder
redactie van Ab Grootjans en André
Jansen. Uitgeverij Noordboek. ISBN:
9 789056 155520. Prijs 49,90.
september 2020 HEEMSCHUT 41
