Spanningsveld
de stichting een bidbook heeft genoemd,
presenteert ze op de website www.klin-
kenderfgoed.nl een Jaar van het Klinkend
Erfgoed. Bestuursvoorzitter Robert Helder
geeft toe dat die ambitie nog niet kon wor
den waargemaakt. Dat neemt niet weg dat
het bidbook een belangrijke mijlpaal is in
het benoemen van de wenselijkheden en
het opbouwen van een netwerk van betrok
kenen die zich op enigerlei wijze voor deel-
doelstellingen inzetten. Het heeft ook bij
gedragen aan beperktere initiatieven, zoals
het Festival Klinkend Erfgoed Maastricht
in 2018, dat in 2020 herhaald wordt en in
2019 het Schnitgersymposium De wereld
in, dat in Groningen plaatsvond.
Serieuze ondersteuning van het erfgoedbe-
houd vraagt aanzienlijke bedragen en ook
de inzet van veel liefhebbers. Door de acti
viteiten van SKEN is dit geluid ook terecht
gekomen bij de Tweede Kamer. De SKEN
ondervindt inmiddels onmisbare steun van
de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Nu is het van belang verder focus aan te
brengen, door de inventarisatie om te vor
men tot een projectplan waarin de vele
gelieerde actievoerders gecoördineerd hun
klinkende projecten aanbieden. Dat door
middel van een communicatieplan aan
dacht voor behoud van het klinkend erfgoed
kan worden verkregen. 'Daarvoor is een
centraal projectbureau onmisbaar en aan
vullende overheidsfinanciering wenselijk',
aldus Helder.
Wat betreft de toekomst van het klinkend
erfgoed zijn er de nodige risico's. 'De bin
ding van veel erfgoed aan geloofselementen
gaat soms ten koste van het behoud', ver
volgt Robert Helder. 'Voeg daarbij de ont
kerkelijking die ertoe leidt dat (kerk)gebou-
wen herbestemd worden zonder rekening
te houden met het feit dat orgel, klokken
en uurwerk specifiek voor het betreffende
gebouw zijn ontworpen en het spannings
veld wordt duidelijk.' Een orgel kan wel ver
plaatst worden, maar klinkt op zijn mooist in
zijn oorspronkelijke habitat. Zelf organist in
Zwolle-Berkum, pleit Helder er dan ook voor
03
"O
<D
CL
O
dat met dit aspect bij herbestemming meer
rekening wordt gehouden.
Voor de restauratie van monumentale
orgels is de laatste jaren gelukkig veel aan
dacht. Die gaat vaak verder dan de belan
gen van een krimpende kerkgemeenschap,
waar soms organisten met een beperkte
muzikale bagage niet verder komen dan de
ondersteuning van de eredienst, die echter
onvoldoende recht doet aan de kwaliteit
van het instrument. Het openstellen van de
gebouwen met een mooi orgel voor con
certen door goede organisten is dan ook
een doel dat de SKEN ondersteunt. Vraag
daarbij is of de conservatoria nog steeds
voldoende organisten van niveau afleveren.
Ambitie SKEN
Voor de beiaardiers is er één conservato
riumopleiding, bij de Hogeschool voor de
Kunsten Utrecht (HKU): de Nederlandse
Beiaardschool in Amersfoort, opgericht
in 1953. Het is verheugend dat stadsbei-
aardiers vaak hun wortels in de moderne
muziek hebben en de actualiteit vertalen
naar het aloude instrument. Robert Helder:
'Na het overlijden van Aretha Franklin ver
gastte de stadsbeiaardier van Utrecht de
De Beiaard in de Utrechtse Domtoren.
stad op haar geweldige soulmuziek vanaf de
beiaard van de Dom.'
Waar wil de SKEN over enige jaren staan?
In de eerste plaats dat de SKEN nog meer
bekendheid krijgt, onder andere door lan
delijk gespreide festivals die lokaal georga
niseerd worden. Maar ook door een jaarlijks
thema te benoemen en vorm te geven.
Helder wil het landelijke netwerk van
ambassadeurs versterken en hoopt dat
zijn stichting de relatie met lokale organi
saties blijft uitbouwen. Dan weet SKEN
wat zich lokaal afpeelt, kan promotie onder
steunen, maar ook mee-organiseren. Daar
naast ziet hij ook veel nut van initiatieven
zoals het onderzoek waarvoor SKEN recent
akoesticus Jan Bril opdracht heeft ver
leend en ziet hij veel in het ontstaan van
crossovers met andere muziektradities,
instrumenten en kunsten, zoals de jazz,
ballet, film of schilderkunst.
De aandacht voor klinkend erfgoed in brede
context is een belangrijke succesfactor, al is
de ontwikkeling van het werkgebied natuur
lijk sterk afhankelijk van de omvang en con
tinuïteit van de financiering. De SKEN heeft
in elk geval voldoende ambitie!
september 2020 HEEMSCHUT 35
