HEEMSCHUT SI
Seinkanon duikt op in fort
Glaskunstwerk gered
actief
NOORD-HOLLAND
Dat men van Heemschut een breder beeld
heeft dan dat van hoeder van gebouwd erfgoed,
bewijst het verzoek dat Heemschut Noord-Hol
land kreeg om te helpen bij het vinden van een
bestemming voor een antiek seinkanon. Bij de
familie Riphagen-Kinket in Velsen-Zuid stond
het enkele decennia in de tuin, nadat de vader
des huizes het uit de Noordzee had opgedo
ken. Door zijn overlijden kregen de erven het in
bezit en die slaagden er niet in een toepasse
lijke plek te vinden. Musea hadden al dergelijke
kanonnen in hun collectie en particuliere verza
melaars vielen buiten de boot omdat de wens
van de overledene was dat het kanon op een
publiek toegankelijke plaats zou worden ten
toongesteld. Het kanon is gegoten bij de firma
David Hahnwellers and Sons te New York en
heeft mogelijk op een 19de-eeuws stoomschip
dienst gedaan. Met een fors formaat rotje wer
den met dergelijke kanonnen seinen gegeven,
bijvoorbeeld een in de zeevaart erkend nood
signaal of een groet. Dat duikers exemplaren
vinden, is geen zeldzaamheid. Na bemiddeling
van Heemschut is het kanon ondergebracht in
de keelkazemat van Fort aan de Drecht in Uit
hoorn. Het is daar onderdeel van de expositie
over werelderfgoed-monument de Stelling van
Amsterdam. Al kwam er nimmer een granaat
uit de bescheiden loop, toch draagt het lood
zware schiettuig op zijn affuit bij aan een krijgs
haftige sfeer in de kazemat, nu het prijkt op
een plek waar eens kanonnen stonden.
Peter Schat
WERKGROEP MONUMENTALE KUNST
Hilversum - Tot en met eind 2018 stond in een
loods in het Duitse Hannover een glasappliqué-
raam van de bekende Nederlandse glaskun
stenaar Joop van den Broek (1928-1979). Dit
werk is enkele jaren geleden gedemonteerd bij
de verbouwing van een kantoorgebouw van het
Gerling Konzern in Keulen. Omdat de eigenaar
afstand moest doen van zijn depot en vernieti
ging dreigde, heeft de Werkgroep Monumen
tale Kunst (WMK) het kunstwerk geadopteerd
en naar Nederland overgebracht.
Joop van den Broek heeft in de jaren zestig een
'schilderij van glas' gemaakt. De expressieve,
schilderachtige benadering en de krachtige
kleuren zijn kenmerkend voor zijn werk. Vast
staat dat dit werk met zijn sterk geabstraheerde
en expressieve vormentaal past in de interna-
tionale trends van de abstract-monumentale
kunst van de jaren zestig van de vorige eeuw.
In juni 2020 is het werk herplaatst in het
Muziekcentrum van de Omroep (MCO) - voor
heen de VARA-studio - te Hilversum. Het
gebouwencomplex van het MCO stamt voor
een belangrijk deel uit de wederopbouwperi
ode. Vanaf het begin is er door de VARA veel
aandacht geschonken aan de integratie van
kunst in de architectuur. Een van de kunste
naars die voor de VARA een kunstwerk heeft
gerealiseerd is Joop van den Broek. Het is een
werk uit de jaren zeventig. Juist dit gegeven is
voor de WMK reden geweest om het werk aan
het MCO aan te bieden. De combinatie van een
vroeg en laat werk van deze kunstenaar in één
gebouw is uniek voor Nederland.
Norman Vervat
september 2020 HEEMSCHUT 17
