Strijd om de Van Gogh
villa in Bussum
Bekende namen steunen Heemschut
Dankzij een snelle actie van Heemschut en de kersverse stichting
Behoud Bussums Erfgoed - waarbij grote namen in de museumwereld
zich uitspraken over de geplande sloop van de villa Eikenhof, Regen-
tesselaan 39 in Bussum - lijkt redding van dit bijzondere pand geslaagd.
In het huis werd ooit de collectie van
Van Gogh beheerd en bewaard.
Christian Pfeiffer
Bekende namen zoals historicus Herman Pleij,
Rijksmuseumdirecteur Taco Dibbits, schrijver
Rudolf Geel, dirigent Ton Koopman, kunst- en
architectuurhistoricus Paul Rem, directeur Van
Goghmuseum Emilie Gordenker, Frank van
den Eijnden van de Van Gogh sites foundation,
kunsthistoricus Wim Pijbes en vele anderen
riepen met Heemschut in een open brief de
gemeente op om sloop van de villa te voor
komen. De open brief werd op kosten van
Heemschut op de achterpagina's van lokale
kranten als BussumsNieuws, NaarderNieuws
en MuiderNieuws gepubliceerd.
De villa is gebouwd door Jo Bonger die
getrouwd was met Theo, de broer van Vincent.
Zowel de schilder als zijn broer Theo stierf
De villa Eikenhof, waar ooit de Van Gogh-
collectie was ondergebracht, staat in Het
Spiegel iets van de weg af en is daardoor
lange tijd letterlijk en figuurlijk buiten
beeld gebleven.
in 1891. Weduwe Jo van Gogh-Bonger
hertrouwde met Johan Cohen Gosschalk.
Jo verhuisde in 1891 naar Bussum. Eerst
naar de Koningslaan, waar zij begon met
het verkopen van tekeningen en schilderijen
van haar overleden zwager Vincent. In
1901 lieten Jo en Johan de villa aan de
Regentesselaan bouwen, waar zij de verkoop
van de schilderijen en het organiseren van
verkooptentoonstellingen voortzette.
Ruim een eeuw later staat Jo Bonger weer
volop in de belangstelling doordat recent de
biografie Aiies voor Vincent - het leven van Jo
van Gogh-Bonger werd uitgegeven. Uiteindelijk
hebben Jo, haar man Johan Cohen Gosschalk
en zoon Vincent slechts van 1901 tot 1904 in
het huis aan de Regentesselaan gewoond. Wel
bleef villa Eikenhof nog tot 1978 in familiebezit
en werd al die tijd verhuurd. De schilderijen die
ingenieur Vincent van Gogh, de zoon van Jo,
tot aan zijn dood in 1925 in bezit had, vormden
de startcollectie voor het Van Goghmuseum in
Amsterdam.
De villa werd ontworpen door de architect
Willem Bauer, die eerder het woonhuis van
Van Eeden en andere gebouwen in de nabij
gelegen kolonie Walden in Bussum ontwierp.
Toen de huidige eigenaar het pand wilde slo
pen, vroeg Heemschut de monumentenstatus
aan. Die aanvraag dreigde echter te sneuvelen,
omdat de commissie voor Ruimtelijke Kwaliteit
de waarde van het pand niet wilde onderken
nen. Een ruime meerderheid van de gemeen
teraad riep kort na het verschijnen van de open
brief van Heemschut het college van B&W als
nog op de monumentenstatus te onderzoeken.
Nader onderzoek leverde de bevestiging op dat
het pand ook van architectuurhistorisch groot
belang is. De villa van architect W.C. Bauer lijkt
daarmee voorlopig gered.
september 2020 HEEMSCHUT 13
