Strijd tegen ontsierende muurreclames
Vanaf de oprichting in 1911 voerde de Bond Heemschut strijd tegen ontsierende reclame. Maar tijden
veranderen. Sinds 1999 zette de Stichting Tekens aan de Wand zich juist in voor behoud van muurreclames.
Dat is zo goed gelukt, dat zij zichzelf eind 2019 heeft opgeheven.
Peter Nijhof
Tekens aan de wand
Buitenreclame is zo oud als de weg naar
Rome. Zo lang de mens bestaat, prijst hij
zijn waren aan. De echte massareclame
kwam pas op in de late 19de eeuw. Ruim
vijftig jaar bepaalden geschilderde muur
reclames het beeld van stad en land. Na
1945 was het gedaan met deze vorm van
buitenreclame, maar de laatste decennia
is sprake van een ware opleving van deze
'tekens aan de wand'.
Eeuwenlang bleef buitenreclame beperkt tot
een uithangbord of gevelsteen. De indus
triële revolutie leidde vanaf de 19de eeuw
tot industrialisatie en verstedelijking. De
moderne reclame werd geboren om massa
producten aan de man te brengen.
Papieren affiches, geëmailleerde recla
meborden, geschilderde muurreclames en
later neonreclames vormden decennialang
in wisselende samenstelling een bonte
stoffering van de openbare ruimte. Tegen
standers van deze 'ontsierende reclame'
kwamen al in de vroege 20ste eeuw in het
geweer. Pas in de jaren '30 werden de erg
ste reclame uitwassen aan banden gelegd
door gemeenten en provincies. Boven
dien leidde de economische crisis tot een
sterke terugval van de buitenreclame. Na
1945 veranderde het reclamelandschap:
reclame-uitingen werden steeds sterker aan
regels gebonden, waardoor bijvoorbeeld
neonreclame uit het nachtelijk stadsbeeld
verdween. Gevelopschriften, uithangborden
Amsterdam, geschilderde muurreclames
op zijgevel Keizersgracht 198.
