Latere vestigingen
Interieurs
Heemschut en de Bijenkorf
Stichting
Na de Tweede Wereldoorlog veranderde
de koers voor nieuwe vestigingen van het
bedrijf qua opdrachtgeverschap. Twee bui
tenlandse architecten kregen de eer om
een nieuw gebouw te ontwerpen. In Rotter
dam kreeg Marcel Breuer, bekend van de
Amerikaanse Ambassade in Den Haag, de
opdracht samen met huisarchitect Abraham
Elzas. De opening vond plaats in 1956. In
Eindhoven mocht de Italiaanse architect Gio
Ponti een ontwerp leveren. Hij bedacht een
doosvormig blok met groene tegels, waarbij
de gevel als een schijngevel werd opgetrok
ken voor de hoogste etage die later, zonder
wijziging aan het uiterlijk, zou kunnen wor
den toegevoegd.
Pas in de jaren '80 opende een aantal
nieuwe vestigingen. Zo werd er een Bijen
korf gevestigd in het winkelcentrum La Vie
in Utrecht, dat inmiddels onherkenbaar is
verbouwd en waarbij het warenhuis nu het
hele winkelcentrum in beslag neemt. Vesti
gingen in Arnhem en Enschede werden na
herstructurering in 2013 gesloten. De slui
ting van filialen in Groningen, Breda en Den
Bosch, waar alleen kleding werd verkocht,
volgden in 2016. Behalve in Utrecht zijn er
nu ook nog vestigingen in Amstelveen en
Maastricht naast de echte architectonische
Filiaal Eindhoven.
'parels': De Bijenkorf in Amsterdam, Den
Haag, Rotterdam en Eindhoven.
Helaas is er van het interieur van deze
parels, die vanaf 2001 in fases zijn aange
wezen als rijksmonument, niet veel meer
over. De monumentale onderdelen beper
ken zich in hoofdzaak tot de trappenhuizen.
Spijtig is dat bijvoorbeeld de prachtige rol
trappen met brede houten zijkanten, die in
het interieur in Rotterdam een prominente
rol speelden, zijn vervangen. Ook het beeld
van de liggende dame in het venster van het
Opening van de Bijenkorf in Rotterdam in
1957.
Erfgoedvereniging Heemschut heeft zich een aantal keren bemoeid met De Bijen
korf. In 2007 startte dit met de voordracht van nieuwe rijksmonumenten: de vestigin
gen van Marcel Breuer in Rotterdam en die van Gio Ponti in Eindhoven, als aanvulling
op 'De Lijst van 100 wederopbouwmonumenten' van minister Plasterk. De sloop van
de glazen aanbouw 'Bijkorama' in Rotterdam kon niet worden voorkomen, maar in
2009 werd succesvol gestreden tegen hoogbouw die het zicht belemmerende op het
pand. Heemschut zette zich nog in voor het herstel van de in slechte staat verke
rende sculptuur Naum Gabo.
In Amsterdam speelt thans de discussie over de 'Bijenkorf-file'. Terwijl het gehele
centrum autoluw wordt gemaakt, staan er op bepaalde dagen files vanaf de Stopera
tot aan de parkeergarage van de Bijenkorf aan het Damrak. De Bijenkorf wil deze
cash-cow uiteraard niet opgeven, maar de vraag is of een dergelijke garage in het
door voetgangers en fietsers gedomineerde centrum nog wel op zijn plaats is. Zeker
als deze een dermate grote verkeersopstopping veroorzaakt.
restaurant van deze vestiging, een ontwerp
van Henry Moore, is verdwenen.
Het idee om een aparte stichting op te
richten ontstond bij het 140-jarige bestaan
in 2010. Oud-medewerkers van De Bijen
korf voelden de noodzaak om los van de
eigenaren via een onafhankelijke stichting
het culturele erfgoed van de verschillende
warenhuizen te behouden voor de Neder
landse samenleving. Een interessante web
site www.cultureelerfgoeddebijenkorf.nl,
waar veel historische informatie wordt
gebundeld, is het resultaat.
juni 2020 HEEMSCHUT 33
