HEEMSCHUT SI
Erfgoed en energietransitie
Heemschut Groningen uit haar zorgen over de
negatieve impact van de energietransitie op
erfgoed en landschap. De provincie Groningen
heeft onlangs haar Regionale Energie Strategie
(RES) gepresenteerd en de ambitie om duur
zame energie te produceren is een gezonde
ambitie, maar niet zoals deze nu middels wind-
parken en zonneweides over het Groninger
landschap wordt uitgerold. De landschappelijke
waarden van het wierdenlandschap van het
Hogeland, het coulisselandschap van Wester-
wolde en het Westerkwartier, de afwisseling in
het Middag-Humsterland en de openheid van
de Veenkoloniën en polders van het Oldambt
dreigen de strijd te verliezen van de energie
ambities van de provincie, terwijl inwoners
Arbeiderswoning
actief
GRONINGEN
nagenoeg niet zijn betrokken bij het opstellen
van de RES. De energietransitie heeft ook een
ander neveneffect. De 'technische' infrastruc
tuur vereist door capaciteitsgebrek vergaande
aanpassingen waarvoor zelfs van rijkswege
beschermde stads- en dorpsgezichten geen
bescherming bieden. Het plaatsen van trans
formatoren en schakelkasten, in een gestan
daardiseerde vormgeving - want dat is immers
C" 3- m"V
■•-J- 1 Itt/ J J MU
■ft
Li-
goedkoper - zijn veelal vrijgesteld van een
omgevingsvergunning. Het doet ons in ieder
geval terugverlangen naar de architectonisch
ontworpen transformatorhuisjes uit de jaren
'20 van de vorige eeuw. Het rijk geeft deson
danks aan dat de gevolgen niet als 'knelpunt'
zijn benoemd in het overleg met landelijke erf
goedorganisaties.
Bernard Stikfort
FRIESLAND
Drachten - De Gemeente Smallingerland heeft
besloten om de 34 karakteristieke arbeiders
woningen van het complex Geelgorsstraat/
Noorderdwarsvaart niet aan te wijzen als
gemeentelijk monument. De reden is dat de
belangen van de monumentale status niet
opwegen tegen de wensen van de bewoners
(iets meer dan 70% is voor sloop), het woonbe
leid en het duurzaamheidsbeleid.
Na de aankondiging van sloop van de bijna
honderd jaar oude woningen, is begin 2019 de
procedure gestart voor aanwijzing als gemeen
telijk monument van het complex arbeiders
woningen. De sloopplannen leidden tot verzet
en tot de petitie 'behoud complex Geelgors-
straat/Noorderdwarsvaart'. Smelne's Erfskip
diende een formeel verzoek in tot aanwijzing
als gemeentelijk monument en vanuit de raad
kwam de motie om de mogelijkheden grondig
te onderzoeken.
De raad heeft het college gevraagd om te
onderzoeken in hoeverre de huidige woningen
in aanmerking komen om als monument te
worden beschermd. Heemschut Fryslan heeft
adhesie betuigd en gepleit om het complex van
woningen aan te wijzen als gemeentelijk monu
ment en ze zo te redden van de slopershamer.
Ondanks een advies van Hüs en Hiem dat het
hele complex monumentwaardig is, kiest de
gemeente, inclusief de raad, uiteindelijk toch
voor sloop en nieuwbouw van 39 energiezui
nige woningen in traditionele stijl. Woning
bouwvereniging Accolade is in principe bereid
om twee woningen als herinnering aan de oude
woningen te handhaven. De gemeente gaat
samen met Smelne's Erfskip en Accolade hier
over in overleg.
In overleg met Smelne's Erfskip heeft Heem
schut Fryslan besloten om niet verder te pro
cederen.
Claudia Versloot
16 juni 2020
