0Ü
ter. Met een dikker stuk lood accentueer je
een lijn, waarmee het lood niet alleen zorgt
voor de constructie, maar ook bijdraagt aan
het beeld. Met zijn tang trekt Roseboom het
oude lood van het glas af. De stukjes glas
legt hij zorgvuldig op de werktafel als het
oorspronkelijke mozaïek. 'Zo zie je niets bij
zonders', zegt hij met de zwarte stukjes glas
voor hem. 'Maar zo wel.' En er verschijnt
een duidelijke tekening op het glasplaatje
dat hij oppakt en tegen het licht houdt.
Zo bepaalt Rosenboom welke stukjes glas
schoongemaakt en gerestaureerd moeten
worden. 'Kijk, deze is gebroken en moet ik
opnieuw maken.' Daarvoor kan hij terecht
in een kleine ruimte met een lichtbak en
planken vol potten en penselen. Hij maakt
een exacte kopie van helder glas en brengt
kleur, schaduwen en lijnen aan, precies
zoals op het gebroken origineel. 'Dit stukje
lijkt niet zo bijzonder, maar ik moet precies
hetzelfde effect van licht naar donker zien
te krijgen. Je mag namelijk niet zien welk
stukje nieuw is. Pas dan heb ik mijn werk
goed gedaan.' De warmte van de oven en
de duur dat het glaasje gebrandschilderd
wordt, bepalen mede de kleur. 'Hoe heter
en langer, hoe donkerder.' Begonnen als
hobby, werkt Roseboom nu zo'n tien jaar
bij de Zaansche Glas in Loodzetterij. 'Er zijn
tientallen mensen die dit kunnen. Je praat
echt niet met een wereldwonder hoor.'
Roedes en bindloodjes
Meer werk van particulieren
Familiebedrijf
Tom Philippus is al meer dan 35 jaar aan
het bedrijf verbonden. 'Mijn vader was hier
ook glazenier. Als kind kwam ik na schooltijd
vaak kijken. Dit vak vond ik toen al prach
tig. Ik kende Freeks vader en opa goed. Ik
ben erg blij met Freek, het gaat goed met
het bedrijf. Het mooiste waar ik aan gewerkt
heb? De koepel in het gebouw van het NIOD
aan de Herengracht. Zo prachtig in het
rond. Het is heel dankbaar werk.'
Philippus legt een stel loodlijnen op de
werktafel. 'Hier komen de gekleurde stukjes
glas tussen. Daarna wordt het gesoldeerd
en gekit. Overtollig kit wordt afgeveegd met
zaagsel en een borstel. Dat gebeurt daar',
zo wijst hij naar een kleine tafel langs de
wand. 'Wat het spannendste is? Het terug
plaatsen van het raam op de locatie. Het
moet precies passen. En heel blijven.... We
brengen roedes aan voor extra stevigheid'.
Philippus pakt een roede en een bindloodje
voor een kleine demonstratie.
Van Elk is zelf geen glazenier, maar stu
deerde bedrijfskunde en werkte na zijn stu
die voor Heineken en Sara Lee. Dat hij de
zaak van zijn vader over zou nemen, stond
helemaal niet vast. 'Ik studeerde in Gronin
gen en wilde meer richtingen ontdekken. Na
mijn studie ging ik in Amsterdam wonen en
De Zaansche Glas in Loodzetterij is
opgericht in 1934 door de familie
De Ronde uit Zaandam, vandaar de
naam. Freek van Elk is sinds augus
tus 2009 eigenaar van het bedrijf.
Hij nam het over van zijn vader Jan,
die het op zijn beurt had overgeno
men van diens vader Arie, die het
bedrijf in 1964 van de oprichter had
gekocht. Het bedrijf nam het glas-in-
lood en gebrandschilderd glas van
vele bekende panden onder handen.
Zoals in Amsterdam het Paleis op de
Dam, het Rijksmuseum, hotel The
Grand, poptempel Paradiso, Beurs
plein 5, de Koninklijke Groote Indus-
trieele Club, het voormalige ABN
AMROkantoor aan de Vijzelstraat
en de voormalige Ignatiuskerk 'De
Zaaier' op de Rozengracht. Voorts
onder andere de Waag in Nijmegen
en kasteel Assumburg in Heemskerk.
kwam ik vaak in de zaak. Zo ben ik er meer
en meer ingerold.'
Hij ziet nog volop toekomst in het glaze-
nierswerk. Naast reparaties in monumen
ten komt er meer werk van particulieren
die glas-in-lood in hun woning willen laten
restaureren of dubbel glas willen aanbren
gen. Het maken van nieuw glas-in-loodwerk
is een andere groeimarkt: in plaats van een
bijbelse beeltenis krijg je dan een popster.
Of een Citroën 2CV, zoals in het atelier aan
het plafond hangt.
Van Elk runt een bedrijf dat klaar is voor
de toekomst. Voor de bezoekers van de
werkplaats blijft dat buiten beeld. 'Er zijn
in Nederland zo'n tien bedrijven zoals het
onze, die zitten vooral op bedrijventerrei
nen. Wij houden vast aan deze ambachte
lijke setting. Onderdeel van de marketing?
Misschien een beetje. Maar het is vooral
omdat wij dit zelf zo veel leuker vinden.'
André Verheul is journalist te Weesp.
maart 2020 HEEMSCHUT 29
