Bakkes a ge Pannes
Monumentale bomen blijven
LIMBURG
Vijlen - Wie in de voorbije jaren het hoogst
gelegen dorp van Nederland afdaalde, kwam
langs een vervallen bakhuis dat steeds ver
der aftakelde. In het plaatselijke dialect
staat het gebouwtje bekend als Bakkes a
ge Pannes. Vroeger beschikte iedere buurt
schap over een eigen bakhuis. Ondanks dat
er veel verdwenen zijn, beschikken nog veel
Zuid-Limburgse gemeenten over een eigen
bakhuis. Vroeger kon men daar wekelijks
brood en gebak laten bakken. Zuid-Limburg
kent nu nog 668 historische bakhuizen
en bakovens. Er werd een inventarisatie
gedaan door Els Diederen, opgenomen in
het Jaarboek 2018 van de Stichting voor
Historische en Heemkundige Studies in en
rond het Geuldal.
Het initiatief voor de instandhouding komt
meestal uit de plaatselijke gemeenschap.
In het geval van Vijlen zijn dat de De Noa-
bere va Viele, die inmiddels ook de eigena
ren van het bakhuis zijn. De provincie Lim
burg ondersteunt actief het opknappen en
in stand houden van dergelijke historische
bakovens op het platteland. Zonder actieve
steun vanuit de plaatselijke bevolking drei
gen zulke kleine monumenten het loodje te
leggen. Heemschut Limburg vindt een der
gelijk burgerinitiatief bijzonder lofwaardig.
Misschien moeten we weer eens denken
aan het plaatsen van een Heemschut waar
deringsplaquette in gevallen waar bewoners
zich dusdanig hebben ingespannen voor het
behoud van hun eigen erfgoed.
Hans Vermeer
NOORD-BRABANT
Made en Den Hout - In Den Hout had
Heemschut Noord-Brabant ernstige zorgen
over de kap van een leilinde in het kerkdorp.
Een kapvergunning was afgegeven voor een
monumentale beeldbepalende leilinde voor
het dorpscafé naast de kerk op de Houtse
heuvel. De kerk is een rijksmonument en
de Houtse Heuvel een beschermd dorpsge
zicht. De eigenaar van het café meende dat
de wortels van de boom zijn pand bescha
digden. Heemschut, een verontrustte parti
culier, de Bomenstichting en de plaatselijke
milieugroepering zijn aan de slag gegaan
om kap te voorkomen. Een voorlopige voor
zieningzaak bij de rechter werd gewonnen.
Daar bleek dat er op dit moment geen
goede regeling is in het bestemmingsplan
om kap toe te staan. Daarop werd de ver-
leende kapvergunning ingetrokken en de
boom gered.
In Made gaat het om meer bomen. In de
Marktstraat staan 78 monumentale zil
verlindes die ca 100 jaar oud zijn. De
gemeente wilde 27 van de linden kappen,
omdat ze volgens een rapport te dicht op
elkaar staan en daardoor onvoldoende
levenskansen zouden hebben. In werke
lijkheid wilde de middenstand de bomen
weg hebben, omdat zij slecht zouden zijn
voor het winkelklimaat. Een aantal lokale
organisaties heeft samen met Heemschut
Noord-Brabant met alle mogelijke midde
len gestreden om de lindes te behouden.
Er werd ingesproken, artikelen geplaatst in
de lokale krant, de bevolking gemobiliseerd
via een enquête en een second opinion
gevraagd. De uitkomst was dat de bomen
gezond zijn en prima levenskansen hebben.
De gemeente vroeg daarop advies aan een
derde bureau. Ook dat rapporteerde posi
tief, waarna het plan voor de kap van de 27
bomen werd ingetrokken. Daarmee is een
langlopende discussie gesloten en blijft het
karakteristieke zicht behouden.
Jan van Gils
maart 2020 HEEMSCHUT 19
