Sociale cohesie Lokale kracht Leren door te doen illustreren. De expert ziet beuken, een mid denschip, het koor, versieringen, en hij is bij machte al deze dingen te inventariseren. Maar ziet hij ook het leven van de kerk? Hij kan er een handboek op naslaan dat hem het een en ander vertelt, maar begrijpt hij het dan ook werkelijk? We moeten 'nee' zeggen. De 'eenvoudige' kerkganger of buurtbewoner kan in dit opzicht de expert de les lezen. Beide lessen, beide perspec tieven, zijn van belang, maar de tweede is op de achtergrond geraakt. Bij een bredere opvatting van erfgoed komt de levensdimen sie van erfgoed meer op de voorgrond. Die brede visie op wat erfgoed is, maakt het mogelijk dat ook nieuwe vormen van erfgoed herkend en erkend worden en dat afwijkende interpretaties van bestaand erf goed bestaansrecht krijgen. Denk maar aan de discussie over koloniaal erfgoed. Dat ver rijkt het erfgoed met nieuwe betekenisgeving en het doet recht aan de cultureel diverse samenleving die we zijn. Natuurlijk is dat niet altijd eenvoudig, want we kunnen ook heftig van mening verschillen over erfgoed, maar als we in staat zijn tot een open dialoog daar over, als we in staat zijn meerdere perspec tieven te respecteren, dan zijn we aardig op weg wat betreft democratisch burgerschap. Het Verdrag van Faro benadrukt de moge lijkheden van erfgoed voor sociale cohesie. Het uitgangspunt is dat alleen wanneer iemand zich verbonden voelt met zijn omge ving, hij zich ook verantwoordelijk zal voelen voor zijn omgeving. Erfgoed is onderdeel van de omgeving en via deze weg is er ook verbondenheid met anderen mogelijk. Als erfgoed van iedereen is, kan het over 'wij' en 'ons' gaan. De animo en de basis hiervoor zijn er al, dat bewijzen talrijke initiatieven, ook in Neder land. Het verdrag wijst op de potentie en de kracht hiervan en moedigt overheden aan om hierop in te spelen en tot verdere participatie aan te zetten. Daarbij gaat het niet in de eerste plaats om het erfgoed zelf, maar om de meerwaarde die erfgoed heeft voor de samenleving. Een meerwaarde die verder gaat dan het behoud van erfgoed. Het samen werken aan erfgoed, het mee denken over erfgoed, kan saamhorigheid opleveren, verbinding creëren met de plek waar je je bevindt, trots opwekken of een gevoel van erbij horen. Het Programma Faro gaat de komende twee jaar meedoen aan projecten die laten zien wat het werken 'in de geest van Faro' inhoudt en wat we daarvan kunnen leren. We gaan daarin op zoek naar antwoorden op vragen als: Hoe kunnen overheden en erfgoedorga nisaties de kansen benutten die participatie biedt? Wat hebben lokale initiatiefgroepen nodig? Welke kennis en vaardigheden heb ben erfgoedprofessionals nodig om samen te werken met niet-professionals? Op grond van de antwoorden verzamelen en ontwikkelen we methoden en instrumenten om met Faro aan de slag te gaan. We organiseren ontmoe tingen en excursies om kennis uit te wisselen of om een bepaald thema uit te diepen. Alles om uit de praktijk en met de mensen van de praktijk te leren hoe we het verdrag van Faro in Nederland kunnen vormgeven. Voor meer informatie over het Programma Faro zie: https://www.cultureelerfgoed.nl/ onderwerpen/erfgoedparticipatie-faro Frits Schröder is filosoof en Michaela Hans- sen programmaleider Faro, zij zijn beiden werkzaam bij de Rijksdienst voor het Cultu reel Erfgoed. Amateurarcheoloog en tevens vrijwilliger van een ArcheoHotspot in gesprek met een bezoeker over erfgoed. december 2019 HEEMSCHUT 43

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2019 | | pagina 43