Special
Bioscoop De Uitkijk
ZUID HOLLAND
Café Central in Gouda
UTRECHT
Louis Hartlooper Complex in Utrecht
NOORD-BRABANT
De Harmonie in Tilburg
ZEELAND
Brouws Museum, Brouwershaven
Filmtheater De Uitkijk is het oudste film
theater van Nederland, opgezet door de
Filmliga in 1929. Het knusse filmtheater
bevindt zich in een historisch pand en heeft
een stijlvolle foyer. Dat is te danken aan
de voormalige directeur Mannus Franken.
Hij was geïnspireerd door de Franse avant-
garde bioscopen in Parijs en wilde graag
een soortelijke sfeer creëren. Onderdeel
daarvan was ook dat de films door arties
ten en filmconnaisseurs moesten worden
geselecteerd. Franken wilde 'een filmthea
ter creëren in plaats van een bioscoop, dat
kunst laat zien, geen entertainment'. Tegen
woordig geldt De Uitkijk nog steeds als een
theater voor liefhebbers van kwaliteitsfilms.
NOORD HOLLAND
Volendams Museum
Meestal valt OMD samen met de ker
mis, zodat Volendam nooit meedoet. Dit
jaar heeft u geluk. De OMD valt laat, dus
Volendamse monumenten stellen hun deu
ren open. Toch is de kermis niet helemaal
afwezig dit jaar. In het museum zal het hele
weekend een fotoexpositie te zien zijn van
de Volendamse kermis door de jaren heen.
het museum is op zichzelf al een bezoek
waard. Het beschikt over een uitgebreide
collectie schilderijen, tekeningen, sculp
turen, aardewerk en kunstfotografie uit de
periode 1800 tot heden. Het museum werd
in 1977 geopend en wilde bezoekers laten
kennismaken met de rijke folklore en histo
rie van Volendam. Geen plaats in Nederland
is immers zo veel bezongen, gefotografeerd
en bezocht.
Central werd sinds 1916 beheerd door drie
generaties van dezelfde familie. Het café
heeft een feestzaal met het enige bewaard
gebleven jaren '20 ensemble van Neder
land. In 1921 liet de toenmalige eigenaar
Louis de Groot de feestzaal bouwen ach
ter het oorspronkelijke café. De zaal werd
daarna geheel in art deco stijl ingericht door
Pieter den Besten (1894-1972) die onder
24 HEEMSCHUT september 2019
Het Louis Hartlooper Complex (LHC) is een
filmtheater en cultureel centrum, vernoemd
naar een bekend en kleurrijk persoon uit
de Utrechtse filmgeschiedenis. Deze voor
malige politiepost werd in 1928 gebouwd
naar een ontwerp van de Utrechtse archi
tect J.I. Planjer. Het is een voorbeeld van de
Amsterdamse School met ook in het interi
eur oorspronkelijke details, zoals de glas-in-
loodramen in hal en toren, de deuren en het
trappenhuis. Bijzonder is het totaalontwerp
van het gebouw met de aangrenzende Tol-
steegbrug, de kademuur en de tramhalte
aan de andere zijde van het water.
In 1820 werd in Tilburg het muziekgezel
schap De Harmonie opgericht. Zij speelden
in cafés en bij speciale gelegenheden. De
Harmonie werd ontbonden, en later werd
de Nieuwe Harmonie opgericht die ook een
O
O
meer voor Abraham Tuschinski werkte. Den
Besten maakte prachtige wand- en plafond
schilderingen van gestileerde vrouwenfigu
ren en organische vormen die een belang
rijke verbinding vormen naar de moderne
schilderkunst van Mondriaan en De Stijl.
Het museum is gevestigd in twee mooie
historische panden aan de voormalige han
dels- en vissershaven. Het hoofdgebouw
op nummer 15 is uit omstreeks 1630 en
deed sinds 1831 dienst als pastorie. Het
pand op nummer 14 was een woonhuis uit
omstreeks 1600, geheten De Drie Haringen.
Het museum toont het maritieme verleden
van Brouwershaven, de geboorteplaats van
de beroemde staatsman en dichter Jacob
Cats (1577-1660). Het Brouws Museum
heeft een bibliotheek en een filmzaal waarin
een video wordt getoond over leven en werk
van Cats.
