Onthulling
In 1971 realiseerde Ad Dekkers (1938-1974) in het kader van de 1,5%-regeling op de patio van de nieuw
gebouwde MTS, nu MBO Rijnland, in Gouda een buitenkunstwerk zonder titel, tegenwoordig
Tegelreliëf genoemd. Het werk is opgebouwd uit witte betontegels van 30 x 30 cm en het totale werk
meet 23,10 x 14,70 meter. In 2014 ontstonden plannen om de ruimte van de patio op te nemen in
uitbreidingsplannen van de school. Dit betekende dat het kunstwerk moest verdwijnen.
Gerard van den Berg en Johanna Jacobs
Rechthoeken en cirkels
Tegelreliëf van Ad Dekkers
gereconstrueerd
Het kunstwerk had toen al aanzienlijk aan
de oorspronkelijke belevingswaarde inge
boet, doordat de witte kleur grotendeels
was verweerd en er tegels los waren geraakt
door uitvallende voegen. Er was niet alleen
te weinig onderhoud aan het kunstwerk
gepleegd, ook de toentertijd beschikbare
materialen hadden nog niet de bestendige
kwaliteit van de huidige.
Oud-directeur Henk Zeedijk, die het initiatief
voor de kunstopdracht aan Ad Dekkers had
genomen, richtte samen met oud-docenten
de ITAD (Initiatiefgroep Tegelreliëf Ad Dek
kers) op: zij streefde naar behoud van het
kunstwerk op de oorspronkelijke plaats.
Carel Blotkamp, emeritus hoogleraar mo
derne kunst en publicist van toonaange
vende kunsthistorische studies waaronder
van Dekkers, bracht in mei 2017 de ITAD
in contact met de Werkgroep Monumen
tale Kunst (WMK) van Heemschut. Intus
sen was duidelijk geworden, dat handha
ving op de patio in Gouda onmogelijk was.
Na een zoektocht door de WMK voor een
herbestemmingslocatie, werd deze gevon
den bij Bruns BV in Bergeijk. Dit bedrijf dat
expositiematerialen vervaardigt voor talloze
gerenommeerde, maar ook kleinere musea
in Europa, is gevestigd in De Ploeg, een
voormalige weverij. Dit gebouw werd ont
worpen door Gerrit Rietveld en Mien Ruys,
landschapsarchitecte, tekende voor de aan
leg van het omliggende en zorgvuldig op het
gebouw afgestemde park.
Met collega-kunstenaar Peter Struycken en
de zoon van Ad Dekkers, Daniel, werd zorg
vuldig een plaats voor het Tegelreliëf in dit
park bepaald. Omdat ontmanteling en ver
plaatsing van het originele werk niet moge
lijk was vanwege de breekbare en te vergane
staat, werd na intensief overleg besloten tot
een reconstructie. Deze keuze is verant
woord aangezien Ad Dekkers een conceptu
eel kunstenaar is: het concept is primair aan
de secundaire stap: de uitvoering.
Op 13 april 2019 is het Tegelreliëf van
Ad Dekkers in Bergeijk onthuld door
H.K.H. prinses Beatrix.
Ad Dekkers neemt in de avant-garde kunst
van de jaren '60 en '70 van de vorige eeuw
een vooraanstaande plaats in. Met zijn
conceptuele uitgangspunten, zijn ideële
instelling en zijn uiterst consequent gebruik
van primaire geometrische vormen in
monochrome zwarte, grijze of witte tonen,
geldt hij als vernieuwer in de geometrisch-
abstracte traditie in Nederland. Deze stro
ming bouwde voort op en was een verdere
ontwikkeling van De Stijl.
Dekkers' stijl wordt gekenmerkt door het
systematisch toepassen van vorm en kleur
zoals ook kunstenaars van NUL en Zero
deden. Principieel koos Dekkers voor een
sterk afgebakende vormentaal van recht
hoeken en cirkels, waarbij zijn voorkeur uit
ging naar monochrome reliëfs vanwege de
optische werking. Zijn kunst wordt bezield
door zijn geloof in de vooruitgang van het
menselijk denken en gedrag en hij ontwik
kelde een eigen filosofische gedachtegang.
In 1964 verwoordde hij dit als volgt: 'Dat
6 juni 2019
