Kolenwasserij
bedreigd
Hoewel de kolenwasserij van Beringen al sinds 1994 beschermd
erfgoed is, wil het stadsbestuur van Beringen nu deze bescherming
weer deels opheffen. Heemschut tekent hier bezwaar tegen aan.
Behoud van gehele complex
Alma Hoekstra
SCREENING PLANT
1
WASHERLV PLANT
3
WASHERT PLANT
q
WASH EHY PLAWTÏ
TOP LANDING
In wit de te slopen onderdelen
van de kolenwasserij.
WASHEEYPLA4T
SCREENING PLANT
De kolenwasserij in het Belgische Beringen
behoort tot één van de laatste grote kolen-
wasserijen van Europa. Heemschut houdt
zich over het algemeen alleen bezig met erf
goed in Nederland, maar voor de kolenwas-
serij wordt een uitzondering gemaakt. De
noodzaak van dit bedreigde erfgoed werd
ons onder ogen gebracht door een Belgisch
lid, die tevens ook actief is bij de Vlaamse
Vereniging voor Industriële Architectuur.
De kolenwasserij, geopend in 1924, was een
onderdeel van de steenkolenmijn in Berin
gen. Een kolenwasserij scheidt de gewonnen
steenkool van steenpuin en is daardoor een
belangrijk onderdeel van het bovengrondse
proces. De kolenwasserij is in de loop der tijd
gegroeid en er zijn verschillende onderdelen
bijgebouwd, hierdoor zijn de veranderingen in
de techniek van het kolenwassen en de groei
van de mijn goed te zien in het monument.
In 1988 werden in heel Europa veel kolen
mijnen gesloten, in datzelfde jaar organi
seerde de Raad van Europa een congres
over het behoud van monumentaal erfgoed.
Er werd geconcludeerd dat het beschermen
van mijnerfgoed belangrijk is voor de cultu
rele, sociale en economische identiteit van
een regio. België besloot één mijnencom-
plex geheel te bewaren, zodat de volledige
werking van de mijn zichtbaar zou blijven.
Toen in 1989 de kolenmijn van Beringen
sloot, werd vastgesteld dat dit de mijn zou
worden die in zijn geheel bewaard moest
blijven. In 1993 werd de mijn wettelijk
De kolenwasserij van de steenkoolmijn te Beringen, België.
beschermd, vervolgens werd in 1994 ook de
kolenwasserij een beschermd monument.
Het gebeurde niet vaak dat een geheel mij-
nencomplex een wettelijke bescherming
kreeg, hierdoor kreeg de mijn van Beringen
dan ook internationale bekendheid.
Het grootste deel van de mijngebouwen
kreeg een nieuwe bestemming of werd opge
knapt. Echter herbestemming van de kolen
wasserij bleek lastig en instandhouding werd
te duur gevonden voor 'maar' een industri
eel gebouw. Het stadsbestuur van Beringen
wil nu de bescherming uit 1994 van de
kolenwasserij weer opheffen, maar heeft
nog niet gezegd of zij de kolenwasserij ook
daadwerkelijk wil gaan slopen. Verschillende
verenigingen uit België, maar ook uit andere
Europese landen, hebben bezwaar aangete
kend. Zo ook Heemschut. Kolenwasserijen
komen nog maar weinig voor in Europa, de
meeste zijn gesloopt. Daarom is het van
belang dat die van Beringen bewaard blijft,
anders zal dit belangrijke onderdeel van het
winningsproces nergens meer te zien zijn.
Het is een uniek type industrieel erfgoed dat
door erfgoedliefhebbers zeer wordt gewaar
deerd. In 1994 is de kolenwasserij juist
beschermd vanwege die grote industrieel-
archeologische waarde en dit blijft tot op de
dag van vandaag belangrijk.
Alma Hoekstra is stagiaire bij Heemschut.
juni 2019 HEEMSCHUT 33
