Verwarming
Kosten van verduurzaming
Plan per proefmonument
Verrassende conclusie
Tongewelf kelder rijksmonument Waterstraat 18.
In 2050, zo is de ambitie van de Rijksover
heid, moeten alle huizen van het gas af zijn.
In het rapport wordt daarom lage tempe-
ratuurverwarming (LTV) voorgestaan. LTV
heeft als kenmerk dat de aanvoertempe-
ratuur van het CV-water tussen de 35-50
graden ligt. Dit in tegenstelling tot traditi
onele verwarming, waarbij de aanvoertem-
peratuur tot 80 graden kan oplopen. LTV
is echter alleen mogelijk in goed geïso
leerde woningen. Op lage temperatuur wer
ken alle verwarmingssystemen energiezuini
ger. Verder wordt onder deze titel ingegaan
op de mogelijkheden en onmogelijkheden
van zonnepanelen, zonneboilers, die soms
gemakkelijker inpasbaar zijn, warmtepom
pen en andere vormen van verwarmen.
Het verduurzamen van monumenten is een
kostbare zaak. Er is een flink budget nodig
om het goed te doen, maar op termijn is
dit, zeker bij stijgende kosten voor energie,
rendabel. Bovendien komen goed comfort
en laag energieverbruik de waarde van het
pand ten goede. Het Nationaal Restauratie
fonds biedt aantrekkelijke leenmogelijkhe-
den met een lage, vaste rente. Zie: www.
restauratiefonds.nl. Per 1 januari 2019
is voor woonhuizen die rijksmonument zijn
de belastingaftrek van onderhoudskosten
omgezet naar een subsidie voor onderhoud.
Een stuk onderhoud kan ook vaak meege
nomen worden in de plannen voor het ver
duurzamen. Te denken valt aan het schil-
derwerk dat nodig is als er isolerend glas
wordt geplaatst.
De medewerkers van monumentenzorg
Deventer hebben van de vijf proefmonumen-
ten een inventarisatie van de monumentale
waarden gemaakt. Aan de hand daarvan
zijn de mogelijkheden per bouwdeel, dak,
muur, gevel, glas, ramen, vloer en bodem
op een rij gezet. De effecten van de aanpak
op temperatuurverloop, vocht- en hittebe-
scherming zijn in beeld gebracht. Bouwkun
dige details van de bouwdelen maken de
praktische uitwerking van de isolatieadvie
zen zichtbaar. Het ging in vier gevallen om
een stadswoning waar een casco renovatie
werd uitgevoerd. Bij de vijfde woning, een
verhuurde woning, werd de kap van onver
warmde ruimte tot een verhuurde woon
ruimte omgevormd en is de verduurzaming
van de rest van de woonruimte beperkt
gebleven tot het plaatsen van achterzet-
Het rapport van het projectteam
biedt veel en nuttige informatie
voor eigenaren van monumenten
en geïnteresseerden. Het is zeker
geschikt om uit te rollen naar
andere gemeenten. Een opgenomen
lees- en gebruikswijzer helpt daar
bij. Het rapport is onder de tab via
www.heemschut.nl te downloaden.
ramen. Dit was een kostenafweging van de
verhuurder.
Grootschalig renoveren blijkt een goed
moment te zijn om de energiebesparing aan
te pakken. Het projectteam heeft aangege
ven wat mogelijk is. Het is uiteindelijk de
keuze van de eigenaar in hoeverre de advie
zen opgevolgd worden. Die keuzen worden
in het rapport expliciet aangegeven.
Grote verrassing van dit onderzoek is dat
bijna in alle gevallen een energielabel A
mogelijk is. Een van de panden zal wel goed
geïsoleerd moeten worden en zal elektrisch
verwarmd worden, omdat er geen gasaan-
sluiting is. Er is ook geen mogelijkheid om
een warmtepomp te plaatsen. Deze woning
komt daardoor binnen de labelsystematiek
uit op label G. De labelsystematiek laat hier
een onvolkomenheid zien, want de woning
wordt overigens wel goed geïsoleerd.
Gijs van Elk is lid van Heemschut Overijssel,
team Salland.
Raampartij rijksmonument Waterstraat 8.
juni 2019 HEEMSCHUT 13
