Pauperparadijs
Beweegbare bruggen
Historische sluis
Versmalling van de Norgervaart biedt weinig heil
Van de Norgervaart, die nu een meter of
tien breed is, blijft dan weinig over, vreest
Berg: 'Op de site van Radio Drenthe staat al
dat ik gezegd zou hebben dat het dan wei
nig meer dan een sloot zou zijn. Dat klopt
niet, ik spreek liever van een waterlossing
met een breedte van een meter of drie, vier.
Dat is meer dan een sloot, maar zeker geen
kanaal.'
En daar wringt de schoen. Berg: 'De Norger
vaart was in de 19de eeuw eigenlijk de enige
manier waarop je Veenhuizen over water
kon bereiken. In Veenhuizen waren des
tijds drie gestichten van de Maatschappij
van Weldadigheid gevestigd, waar paupers
werden ondergebracht. Later werd het een
gevangenisdorp. Die historie, samen met de
bebouwing en het landschap, maken Veen
huizen dermate bijzonder, dat er pogingen
worden gedaan om de status van UNESCO-
werelderfgoed te verwerven.'
De Norgervaart is daarmee geen gewoon
Drents kanaal. Het is een wezenlijk onder
deel van de historie van Veenhuizen, zegt
Berg: 'Destijds reisden de paupers per
schip via de Zuiderzee en Meppel naar het
koloniedorp. Dat moet je zichtbaar en vooral
ook navoelbaar houden.'
Vermindert de aantasting van de Norger
vaart ook de kans op toekenning van de
werelderfgoedstatus? Berg: 'Het zal die
kans in ieder geval niet verhogen. Bekijk het
zo: als je kunt aantonen dat je bij de her
inrichting van de N373 rekening houdt met
het historisch belang van het kanaal, dan is
dat een extra argument voor de toekenning.'
Verkeersveiligheid valt best te combineren
met zorg voor erfgoed, zegt Berg: 'Verbreed
de weg alleen op de plekken waar ander
verkeer, vooral fietsers, moeten oversteken
en verlaag de maximumsnelheid. Even ver
derop is dat op de N373 ook al gebeurd.
Dan kun je de bestaande elzenbeplanting
ook grotendeels bewaren, wat weer voor
komt dat auto's in de Norgervaart belan
den.'
En het kan nog beter, zegt Berg: 'Zorg dat
de bruggen die de huidige dammen moe
ten vervangen, niet vast maar beweegbaar
worden. Dan kun je de recreatievaart de
ruimte geven of een historisch beurtschip
bezoekers laten vervoeren vanaf de Drentse
Hoofdvaart naar Veenhuizen. De lokale
bevolking profiteert dan mee. Je kunt er
zelfs samen met het Gevangenismuseum
een arrangement van maken.'
Berg wijst nog op een mailtje dat hij van
een bevriende Heemschutter kreeg: 'Die
schrijft dat het herstel van de recreatievaart
naar Veenhuizen al jarenlang in de provin
ciale plannen staat. Zo bezien is er eigen
lijk weinig nieuws onder de zon. Let bij de
herinrichting ook op de historische sluis op
de plaats waar de Norgervaart aftakt naar
de Kolonievaart die naar Veenhuizen voert.
Een detail misschien, maar niet onbelang
rijk.'
'De strijd rond de Norgervaart is nog niet
gestreden...', concludeert Berg: 'De provin
ciale plannen liggen ter visie en we gaan
zeker onze mening geven. De historie van
de Maatschappij van Weldadigheid en
Veenhuizen is het waard.' Dat is ook wat
hij die middag voor de microfoon van Radio
Drenthe zegt.
Het tijdelijke stoplicht voor fietsers.
februari 2019 HEEMSCHUT 33
