Het Ministerie van OCW biedt gemeenten vanaf dit jaar mid
delen om een integrale kerkenvisie op te stellen. Gemeenten
kunnen aanvragen doen via www.cultureelerfgoed.nl.
Het doel is een duurzame toekomst bieden voor ons religieus
erfgoed. Vanaf najaar 2018 zijn zes pilotgemeenten met het
opstellen van een dergelijke visie van start gegaan; te weten
de gemeenten Oss, Amersfoort, Rotterdam, Zaanstad, Oost
stellingwerf en Sudwest-Fryslan. De Rijksdienst voor Cultureel
Erfgoed hoopt dat vanaf 2019 vele gemeenten zullen volgen.
Heemschut draagt vanuit haar betrokkenheid bij aan dit stre
ven. De pilots die nu gaan draaien, zijn niet de eerste kerken-
visies die Nederland straks rijk is. In de afgelopen jaren zijn er
al een stuk of twintig gemaakt zoals in 2007 een visie op vijf
katholieke kerkgebouwen in Bergen op Zoom en een beschou
wing van alle 23 kerkgebouwen in Deventer in 2013. De laat
ste geeft ook inzicht in de rol van de gemeente, eigenaren en
investeerders. Het dekenaat Heerlen maakte in 2013 een uit
gebreid afwegingskader per kerkgebouw. In Eindhoven werden
De H. Martinuskerk in Bussloo uit 1818 werd in 2018 aan de ere
dienst onttrokken.
De bibliotheek van Zutphen werd gevestigd in de Broederenkerk.
in 2011 vooral de wederopbouwkerken in kaart gebracht. De
visies zijn tot nu toe allemaal heel verschillend van karakter.
Voor de nieuw op te stellen kerkenvisies wordt beoogd dat
hiermee niet alleen een strategie voor een deel van de kerken
wordt gemaakt, maar een strategie voor alle religieuze gebou
wen. Ook al is de gemeente nu als partij aan zet om middelen
aan te vragen voor het opstellen van een kerkenvisie, hoeft
Heemschut niet stil te zitten en af te wachten. Heemschut kan
de gemeentelijke overheid en kerkelijke eigenaren wijzen op
de mogelijkheid om een visie op te stellen en hen aanbieden
daarover mee te denken. Een gezamenlijke aanpak is immers
ook wat overheden voor ogen hebben als invulling gegeven
moet worden aan de Omgevingsvisie die elke gemeente moet
opstellen.
hebbenden, omdat juist bij de sluiting van
kerkgebouwen vaak pas laat, veel reacties
loskomen. Door in een vroeg stadium mee
te denken over het toekomstig gebruik van
kerkgebouwen, wordt ook de weg richting
medegebruik of invulling met functies,
die anders op nieuwbouwlocaties gerea
liseerd zouden worden, beter geplaveid.
We voorkomen daarmee ook dat we in
een te laat stadium worden geconfron
teerd met sluiting, verkoop, ongewenste
herbestemming of sloop.
Uiteindelijk zal dit drie jaar durende pro
ject ertoe moeten leiden dat bij gemeen
ten bestuurlijk aandacht is om een ker
kenvisie op te stellen. Met als neveneffect
dat we - kerkgenootschappen, burgers en
bestuurders - elkaar beter weten te vinden
en dat we gezamenlijk kunnen denken in
kansen en oplossingen voor de kerkenpro-
blematiek.
februari 2019 HEEMSCHUT 13
