Haarlem en de
rol van Heemschut
De crisis voorbij
Amsterdam. Het Victorieplein en de Vrijheidslaan met de eerste hoogbouw van J.F. Staal, 1971.
toegevoegd aan het eeuwenoude erfgoed.
Een coulisse van hoogbouw markeert het
Binnenhof. Mooi of lelijk? Opvallend is het
ensemble in elk geval. En één ding is zeker,
Den Haag is daarmee nog niet klaar.
Nu de crisis ook op de woningmarkt stevig
is gekeerd, duiken in verschillende steden
opnieuw hoogbouwplannen op. Over de ont
wikkelingen in Amersfoort berichtten we dit
jaar in het juninummer van Heemschut. De
voorgenomen bouw van een appartemen
tengebouw aan de stadsring, net buiten het
beschermd gezicht, heeft een forse impact
op de zichtas en beleving van en naar de
historische binnenstad.
In Purmerend werd een plan gepresenteerd
voor hoogbouw grenzend aan het histo
rische centrum. Opvallend is dat vaak, en
ook in dit geval, gebruik wordt gemaakt van
het concept van de 'groene flat'. Hoewel
De bouw van de Neudeflat in Utrecht, 1961
Haarlem heeft een grote woning
bouwopgave en nauwelijks bouwgron
den. Intensieve(re) verstedelijking,
waaronder hoogbouw, zal oplossing
moeten bieden. In 2016 organi
seerde Heemschut daarom samen
met haar lokale partner Historische
Vereniging Haerlem een stadsdebat
over dit issue, met name over (de
wenselijkheid van) hoogbouw en de
consequenties voor de cultuurhis
torische waarden. Als vervolg op dit
stadsdebat verzochten de beide erf
goedpartners de gemeente om beleid
voor verstedelijking en specifiek ook
voor hoogbouw te formuleren. En
daarbij moet bescherming van het
erfgoed een prominente plek krijgen.
Sindsdien praat Heemschut mee in
de klankbordgroep van een verste-
delijkingsstudie en een toetsingska
der hoogbouw, die de gemeente eind
dit jaar of begin 2019 een beleid en
toetsingskader hoogbouw moet leve
ren. Heemschut waakt hierbij voor te
massieve verdichting en voor hoog
bouw in het historische centrum, de
beschermde stadsgezichten en in
het zicht van het beroemde stads-
silhouet. Desondanks ziet het ene
na het andere plan met verdichting
en solitaire torens het licht. In het
centrumgebied loopt een ontwikkel
project aan de Gonnetstraat. Naast
de te betreuren sloop en massieve
woonblokken zouden twee torens
moeten verrijzen van elk 33 en 27
meter hoog, die het stadssilhouet
van Haarlem gaat aantasten. Dit pro
ject is voor Heemschut de lakmoes
proef om daarmee hoogbouw in het
centrum te voorkomen en de te ver
wachten precedentwerking.
Peter Koppen
8 december 2018