lijk dat door de Duitsers verdreven boeren
konden terugkeren naar de rond de nieuwe
vliegveldgrens gelegen en aldaar opgetrok
ken wederopbouwboerderijen.
Lobby voor monumentale status
Huidige situatie
Het manifest werkt.
Met de Koude Oorlog op komst werd het
vliegveld aangepast voor het gebruik van
straaljagers. Uit Engelse oorlogsvoorraden
werden enkele grote hangars aangekocht.
Later werd op aandringen van de NAVO voor
elk gestationeerd vliegtuig een aparte vlieg
tuigbunker gebouwd. Deze zogenoemde
shelters bepalen sinds de jaren '70 het aan
zien van de vliegbases.
Vanaf de jaren '80 ging de Luchtmacht op
grote schaal aan het slopen. De tot dan toe
bewaard gebleven oorlogsinventaris moest
het ontgelden. Daarmee zijn veel bijzondere
onderdelen verdwenen, zij het gelukkig niet
alles....
De strijd om het behoud begon in het 2000
met de aanvraag tot aanwijzing als rijksmo
nument van de meest markante gebouwen
van het vliegveld. Later gevolgd door de aan
vraag voor het vliegveld als geheel, inclusief
aanleg en infrastructuur. De toenmalige
Rijksdienst voor de Monumentenzorg (RdMz)
oordeelde echter dat slechts één vliegveld
kon worden aangewezen. De keuze viel op
Deelen en niet op Twente. De aanvraag
mislukte. Toen de gemeente Enschede en
de provincie Overijssel in 2008 samen de
ontwikkelmaatschappij Area Development
Twente in het leven riepen, volgde een
actieve lobby bij die organisatie. De Rijks
dienst voor Archeologie, Cultuurlandschap
en Monumenten (RACM) had inmiddels ech
ter een moratorium in het leven geroepen
om daarmee monumentaanvragen te beper
ken. De lobby richting ADT heeft al met al
zes jaar geduurd en leverde nagenoeg niets
op. Wel viel op dat ADT in zijn publieksge
richte communicatie het woord cultuurhis
torie begon te gebruiken en zelfs cultuurhis
torische fiets- en bustochten organiseerde.
Het zaadje was gepland!
Het door ADT in gang gezette ontwikkeltra
ject is onder meer gericht op woningbouw
in de twee oorspronkelijk bij het vliegveld
Een shelter ofwel vliegtuigbunker, gelegen aan de zogenaamde Druiventros, gebouwd in de
Late Koude Oorlog, nu in gebruik als kantoor.
Bestuurlijk Twente werd dit najaar
flink in beweging gebracht door
Lithium Werks. Ondernemer Kees
Koolen wil op het luchthaventerrein
een nieuw bedrijf stichten dat werk
biedt aan 2.000 tot 3.000 werkne
mers als producent van 'slimme' bat
terijen. Stunten met een ogenschijn
lijk goed doordacht plan, booming
werkgelegenheid en eeuwige roem
voor de regio en diens bestuurders:
daar zijn zelfs de Tukkers gevoe
lig voor... Het Regieteam Vliegveld
Twente heeft het Heemschut Team
Twente aan tafel geroepen om argu
menten te verzamelen, uiteraard
vooral ten aanzien van de cultuurhis
torie. Dit om vooraan in het proces
een rol van betekenis te kunnen spe
len. We houden u op de hoogte van
de ontwikkelingen!
behorende satellietdorpen. Tevens wordt
gewerkt aan een bedrijventerrein met de
naam Technology Base. Ten koste van twee
startbanen - de derde is gehandhaafd - is
een voor iedereen toegankelijk natuurge
bied aangelegd. De cluster van historische
gebouwen en het hangar-complex uit de
Koude Oorlog is nu evenemententerrein
geworden en eigendom van een onder
nemer. De samenhang van de historische
aanleg van het vliegveld is echter aan het
verdwijnen.
Het actuele en goede nieuws is, dat de
stadsbouwmeester van Enschede Rob Hen
driks heeft aangegeven graag met de erf
goedorganisaties in gesprek te willen gaan.
Het lijkt erop dat het manifest werkt. In
Twente zijn ze voorzichtig. Ze zeggen dan:
'ns nieken wat 't wördt'.
René Vossebeld is voorzitter van de
stichting Militair Erfgoed.
Met medewerking van Ewoud van Arkel.
36 december 2018
