HEEMSCHUT SI
NOORD-HOLLAND
NOORD-BRABANT
Vishangen bedreigd
Aandacht voor Vlaamse schuur
actief
Monnickendam - Heemschut en de Vereniging
Oud-Monnickendam trekken samen op in een
poging tot behoud van een historische visroke-
rij in Monnickendam. In 2017 werd een bouw
historisch onderzoek verricht naar de rokerij
waarin naar voren kwam dat het object op
gemeentelijk niveau beschermenswaardig is.
Maar ook op landelijk niveau vertegenwoordi
gen de zogenaamde hangen unieke waarden
in relatie tot het aanzicht van de beschermd
stadsgezicht en de haven, aldus de opstel
lers van het rapport. Oktober vorig jaar beslo
ten B&W van de gemeente Waterland daarom
een aanwijzingsprocedure te starten. Ruim
een half jaar later, na de verkiezingen, kwam
men daarop terug. In de tussentijd had de
gemeenteraad zich in een motie uitgesproken
de hangen niet te willen beschermen, maar de
monumentwaardige delen te laten opslaan.
Dit omdat de eigenaar al lang plannen zou
hebben voor nieuwbouw. Bij de gemeente
is bezwaar ingediend tegen de beslissing niet
aan te wijzen. Als het nieuwbouwplan, dat
overigens nog niet is goedgekeurd, op de
locatie aan de Havenstraat doorgaat, vrezen
beide organisaties een aantasting van het
unieke havenfront.
De haven met geheel rechts de visrokerij.
Baarle-Nassau - Het plaatsje Castelré ligt in een
Nederlandse enclave, vrijwel geheel omsloten
door Belgisch gebied. De traditionele Vlaamse
schuur op Groeske 8 dateert (waarschijnlijk) uit
1643 evenals de Kempische boerderij waar zij
oorspronkelijk bij hoorde. De ensemblewaarde
is groot. De boerderij is het oudst gedateerde
object van Baarle-Nassau en heeft een uniek
interieur. Er is een bakoven aanwezig en een
waterput in de kelder. De boerderij staat op
de gemeentelijke monumentenlijst. De schuur
niet, waarschijnlijk omdat boerderij en schuur
in het verleden kadastraal gescheiden zijn.
Heemschut Noord-Brabant wil meer aandacht
voor dergelijke schuren.
Vlaamse schuren zijn een voorbeeld van agra
rische ontwikkeling en kwamen vermoedelijk in
gebruik bij middeleeuwse abdijen in Vlaande
ren. Vandaar de naam. Ze dienden voor opslag
van landbouwproducten en zijn gemaakt van
materialen die ter plekke voorhanden waren
zoals houten palen, planken en riet of stro. Ze
waren driebeukig met in de middenbeuk de
tasruimte, waar hooi en stro werd opgeslagen.
Een zijbeuk deed dienst als opslagruimte voor
landbouwwerktuigen en de andere bijvoorbeeld
als dierenverblijf. Mede door de logische inde
ling hebben ze een snelle ontwikkeling door
gemaakt. Nu er geen functie meer is voor de
Vlaamse schuur verdwijnt ze in rap tempo en
hierdoor verandert ook het Brabantse land
schap.
Na de melding heeft de commissie de schuur
bezocht. Het was erger dan gevreesd. De
schuur was niet alleen verwaarloosd, maar
men was al begonnen met moedwillige sloop,
alleen het gebint restte nog.... Heemschut
heeft ondertussen het belang van de histori
sche schuur onder de aandacht gebracht van
gemeente en monumentencommissie. De
vraag is of de constructie nog wel behouden
kan worden.
Miriam van den Dries
18 december 2018
