HEEMSCHUT t /I
Mooiste boerderij van de provincie
Meer verstedelijking in Haarlem
Villa Vondelstraat niet verbouwen
V
actief
UTRECHT
De 17de-eeuwse langhuisboerderij Kromwijk uit
Cabauw is door de Boerderijenstichting Utrecht
uitgeroepen tot de mooiste boerderij van 2018.
Blikvanger van het rijksmonument zijn het sier-
metselwerk in de voorgevel, de muurankers en
vele ruiten in de vensters. De eigenaren beslo
ten vijftien jaar geleden afscheid te nemen van
het traditionele boeren en zijn het agrotoerisme
ingegaan.
Verspreid over de provincie telt Utrecht ca
3.200 historische boerderijen van voor 1946.
Zij maken deel uit van het agrarisch cultuur
landschap. Dit is het geheel van linten of clus
ters van boerderijen met karakteristieke bijge-
bouwen en geriefbeplanting in een historische
verkaveling met kenmerkend slotenpatroon,
wetering en kades. De provincie Utrecht heeft
meer dan zeshonderd agrarische rijksmonu
menten.
Heemschut Utrecht houdt zich actief bezig
met het behoud van dit cultureel erfgoed.
Een recent voorbeeld is de redding van een
dwarshuisboerderij in Cabauw, genaamd de
Leeuwenburg. In nauwe samenspraak met de
bewoners is een plan van aanpak gemaakt en
een door Heemschut aanbevolen restauratie
architect aangetrokken. De restauratieplannen
zijn in volle gang en worden naar verwachting
dit najaar afgerond.
Martha de Wit
NOORD-HOLLAND
Haarlem - De provinciehoofdstad heeft een
prachtig historisch centrum en getuige de
belangstelling voor wonen in die stad, een
prettig woonklimaat. De consequentie van de
opgave er in Nederland een miljoen woningen
bij te bouwen, zou zijn dat tot 2040 in Haarlem
tot 25% meer woningen moeten komen: nu
77.000, over twintig jaar 15.000 tot 20.000.
Dat is een grote opgave, omdat Haarlem niet
veel grote bouwlocaties heeft en zal intensi
vering van verstedelijking de oplossing moe
ten bieden. In 2016 organiseerde Heemschut
Noord Holland samen met haar lokale partner
Historische Vereniging Haerlem een stadsdebat
Gezicht op Haerlem door Jacob Ruysdael
(1670).
over dit issue. Sindsdien praten we mee in de
klankbordgroep 'Verstedelijkingsstudie en toet
singskader hoogbouw', die de gemeente eind
dit jaar beleid en toetsingskader moet geven.
Heemschut waakt voor te massieve verdich
ting en hoogbouw in het historische centrum,
de beschermde stadsgezichten en in het zicht
van het prachtige stadssilhouet. Onderwijl ziet
het ene na het andere plan met verdichting en
solitaire torens het licht, meestal buiten het
centrum. In het centrum loopt een planvorming
in het Gonnetgebied: naast te betreuren sloop
en massieve woonblokken zouden twee torens
moeten verrijzen, die bovendien het stadssil
houet van Haarlem ernstig gaan verstoren. De
gemeenteraad dringt aan om een toetsingska
der voor de hoogbouw aan te reiken om het
ontwerpbestemmingsplan te kunnen beoorde
len, maar het college van B&W wil niet wach
ten. Na diverse overleggen met de ontwikkelaar
en het stadsbestuur zonder resultaat, inspre
ken bij de raadscommissie en media aandacht,
blijft Heemschut waakzaam en zal haar visie
en bezwaren op het ontwerpbestemmingsplan
indienen. Dit project is voor Heemschut de
lakmoesproef om hoogbouw in het centrum te
voorkomen.
Peter Koppen,
AMSTERDAM
Heemschut Amsterdam luidt de noodklok over
de verbouwing van de villa Vondelstraat 87.
De eigenaar wil een complete etage aan de
villa toevoegen. In een brief aan het Dagelijks
Bestuur van Stadsdeel West vraagt Heem
schut om uiterst terughoudend te zijn met de
geplande uitbreiding van het gebouw.
De villa werd in 1881 gebouwd, maar niet
beschermd als monument. Het pand heeft
slechts de status 'orde 3' gekregen en is daar
door minimaal beschermd. Volgens de commis
sie is de waarde van de villa niet zozeer gelegen
in de kwaliteiten van het pand, maar veel meer
als onderdeel van de Vondelstraat. De Vondel
straat is nog vrijwel gaaf bewaard gebleven en
vormt een uniek stedenbouwkundig en archi
tectonisch ensemble in Amsterdam.
De verbouwing is volgens Heemschut dan ook
aanleiding om deze buurt aan te wijzen als
beschermd stadsgezicht. Juist de samenhang
die er op dit moment is in de straat aan het Von
delpark is van grote waarde. Door de verbou
wing/uitbreiding van individuele panden gaat die
samenhang langzaam maar zeker verloren. Ver
gelijkbare ontwikkelingen zijn helaas op meer
plekken te zien. In een brief aan de nieuwe
gemeenteraad heeft Heemschut Amsterdam
dan ook verzocht om te onderzoeken of enkele
waardevolle straten en buurten aangewezen
kunnen worden tot gemeentelijk beschermd
stadsgezicht. Amsterdam heeft op dit moment
drie van dergelijke stadsgezichten.
Norman Vervat
