Vermaaksarchitectuur
onder de loep
Kennisbijeenkomst
Christian Pfeiffer
Eigenaar Arijan van Bavel
van pretpark De Waarbeek
in Hengelo was op vrijdag
6 april gastheer voor de
eerste kennisbijeenkomst van
Heemschut in 2018. Het tot nog
toe onderbelichte onderwerp
'Vermaaksarchitectuur' stond
daar voor het eerst in de
belangstelling.
Voorlopers
De kennisbijeenkomst werd georganiseerd
samen met de DonderbergGroep, stichting
voor follies, tuinsieraden en vermaaksarchi
tectuur. De geschiedenis van het vermaak
gaat terug zo lang er mensen zijn op aarde.
In de Romeinse tuinkunst was men al
bekend met kunstige, hydraulische water
werken. Enorme volières en naumachia's
(nagespeelde zeegevechten met krijgsge
vangenen en ter doodveroordeelden) dien
den tot plezier, welbehagen, genot, vertier,
kortom vermaak. Een architectuur met een
grote variatie aan stijlen en gebouwtypes
ontstond. In zijn lezing ging Donderberg
Groep voorzitter Wim Meulenkamp in op het
Bagno in Steinfurt, dat op nog geen dertig
kilometer afstand ligt van de Waarbeek. In
de 18de eeuw was deze tuin helemaal inge
richt op een aanbod van vermaak voor de
bezoekers, van een chinees paviljoen tot
een reuzenrad. Het park trok vooral ook
Nederlanders die er een kijkje kwamen
nemen.
Vicevoorzitter van de DonderbergGroep
Anton Nuijten gaf in vogelvlucht de ontwik
keling weer van de vermaaksarchitectuur
van de 18de eeuw tot heden. Waren de eer
ste attracties gelegen in landschapsparken,
in de 19de eeuw kwamen de speciale ten
toonstellingen in opkomst. Mede door de
industriële revolutie werden in veel grote
steden exposities gehouden waar noviteiten
werden getoond, die gepaard gingen met
bijbehorende vermaaksattracties. Speciale
luna-, of attractieparken waren de voorlo
pers van onze huidige pretparken. De ont-
36 HEEMSCHUT juni 2018
