-L1*P. 51 F
A>
Skyline en Eyeline
Bewierroken
Hoogbouwvisie
Dwarsprofiel van de stadsring. Schets van Nico Vink.
de andere kant van de straat, de uitgaande
richting dus, getoond. Dit geeft een verte
kend beeld. Als je over de Utrechtseweg
richting binnenstad rijdt of loopt, ontneemt
The Spot juist voor een groot deel het vrije
zicht op de toren. Dit heeft een vernietigend
effect op de beleving van de historische bin
nenstad', vinden Vink en de andere leden
van het Forum Ruimtelijk Erfgoed Flehite.
Samen met Heemschut Utrecht proberen
zij nu de wethouder en lokale politici wak
ker te schudden. Het schetsje van Vink, hoe
simpel ook, heeft effect gehad. 'Tijdens een
rondetafelgesprek over hoogbouw liet ik mijn
schets zien en de wethouder en aanwezige
raadsleden waren zichtbaar verrast door de
impact die het gebouw zal hebben op het
eeuwenoude aangezicht van Amersfoort.'
We vervolgen onze weg naar de binnenstad,
want Vink wil mij laten zien dat The Spot
niet alleen de historische zichtas aantast -
de skyline van Amersfoort - maar ook de
eyeline. In de Langestraat doet het Amers-
foortse commissielid weer zijn tas open en
haalt een andere tekening tevoorschijn.
Nu met zicht vanuit het centrum de stad
uit. 'Straks ziet het winkelend publiek de
nieuwbouw ver boven de lage bebouwing
van de Varkensmarkt uitsteken. Dit noem
ik de eyeline. Het nieuwe gebouw wijkt in
maat en schaal enorm af van de ruimte
lijke historische identiteit van Amersfoort
die bepaald wordt door de relatief lage
bebouwing van twee tot drie lagen en de
enorme Onze Lieve Vrouwetoren die overal
bovenuit steekt. The Spot respecteert op
geen enkele manier de belevenis van het
erfgoedbeeld.' Tussen neus en lippen door
vraagt Vink of ik weet waarom de toren
maar 98 meter hoog is. 'De Bisschop van
Utrecht wilde niet dat de Amersfoortse kerk
toren hoger zou worden dan de Utrechtse
Domtoren van 112 meter.' Waarvan akte.
Tijdens een kopje koffie praten we door over
Vinks Heemschut-activiteiten en zijn per
soonlijke betrokkenheid bij erfgoedbehoud.
Het begon allemaal in Maastricht waar hij
als student aan de Academie van Bouw
kunst een alternatief plan maakte voor de
restauratie van het Heerlense Glaspaleis
van architect Frits Peutz (1896-1974). Tij
dens deze opdracht leerde hij nadenken
over gebouwd erfgoed. 'Wat er is moet je
bewieroken, niet weggooien. Als steden
bouwkundige is het jouw taak om een
architect goed te instrueren over de his
torische context waarin de bouwmeester
gaat werken. Niet opnieuw beginnen dus,
maar verbeteren, altijd de bestaande stad
verbeteren', luidt het devies van de ste
denbouwkundige Vink. 'Ik vind het spijtig
dat mijn vak is verworden tot planologische
invuloefeningen over regelgeving en func
ties. Het gaat nauwelijks over vormgeving,
kwaliteit én identiteit. Voor een goede regie
heb je kennis en continuïteit nodig, maar in
de meeste steden worden ruimtelijke visies
ontworpen door tijdelijke invliegers. Archi
tecten worden niet meer goed geïnstrueerd
en krijgen van de politiek de vrije hand.'
Volgens Vink is dat precies wat er aan de
hand is in Amersfoort. 'Heemschut en het
Erfgoedplatform Flehite pleiten voor een
gedegen hoogbouwvisie voor Amersfoort.
Beide organisaties zijn niet tegen hoog
bouw, maar wel op de verkeerde plek en in
deze stad luistert dat nogal nauw.' Opnieuw
haalt Vink een tekening tevoorschijn, nu een
plattegrond van Amersfoort met daarop drie
cirkels en een aantal radialen getekend. 'Dit
is het ruimtelijk DNA van Amersfoort onder
verdeeld in een aantal erfgoedbiotopen. Dit
ruimtelijk DNA dient leidend te zijn voor de
hoogbouwvisie. Zone 1 is de oude kern van
de binnenstad, zone 2 is de tweede omwal
ling met zijn 19de-eeuwse singels en de
derde zone bestaat uit de latere woonwijken
en werklocaties. De zones worden door
sneden door de belangrijkste radiaalstraten
die als spaken in een wiel de verschillende
zones doorkruisen. 'In zone 1 en 2 moet
je geen hoogbouw willen, hooguit middel-
bouw op gepaste afstand van de histori
sche bebouwing. In zone 3 en daarbuiten
kan beperkt hoogbouw plaatsvinden, maar
alleen met in achtneming van de historische
juni 2018 HEEMSCHUT 29
