Special
Massale kaalslag
Eigenaren steunen
Slapeloze nachten
Nieuwe schoorstenen op oudere panden.
ven. Of datzelfde voor de boerderij geldt, is
de vraag. Die kan na zo'n beving nog steeds
veranderen in een versterkte hoop stenen.
Zonder aardbevingen zullen de versterkin
gen het karakter van de boerderij, vooral
het interieur, al flink aantasten.
Dat is wat dreigt voor het hele risicogebied:
sloop van panden waarvan de versterkings-
kosten de economische waarde overstijgen,
versterking van andere panden waardoor
die drastisch van aanzien veranderen en
bij een eventuele zware aardbeving alsnog
instorting. Als het tegenzit, stelt Heemschut
Groningen, is het noordelijk deel van de pro
vincie, een gebied met een rijke cultuurhis
torie, weidse vergezichten, intieme dorpjes
en middeleeuwse kerken over een jaar of
tien onherkenbaar.
Het kan anders, zegt de Groninger Heem
schutbestuurder en landschapsarchitect
Pier Bosch: 'Een Heemschutlid uit het aard-
bevingsgebied wees ons op de notariswo
ning van 't Zandt, een dorp vlakbij Zeerijp,
waar onlangs een forse beving plaatsvond.
Het is een karakteristiek en zelfs monument
waardig pand uit 1830 dat geen bescher
ming geniet. Zonder die bescherming weegt
de cultuurhistorische waarde niet op tegen
de financiële overwegingen en kan het
gesloopt of rigoureus versterkt worden.'
Volgens Bosch wil de eigenaresse de notaris
woning juist zo ongeschonden mogelijk door
de versterkingsoperatie loodsen: 'Ze vroeg
steun van Heemschut Groningen bij het
aanvragen van de status van karakteristiek
Stijn van Genuchten is directeur van
het Openluchtmuseum Het Hoogeland
in Warffum en lid van Heemschut Gro
ningen: 'We hebben schade aan de
gebouwen van het museum, jazeker.
Na de eerste schokken dacht ik dat
het meeviel en dat het bleef bij zaken
als het opvullen van scheuren en extra
pleisterwerk. De fundamenten had ik
niet gecontroleerd trouwens.'
Een controle door een bouwkundige van
de NAM gaf Van Genuchten vertrouwen
in de afwikkeling: 'Ik had vijf schadege
vallen gevonden, de controleur kwam tot
enige tientallen. Maar daarna kwam de
zware schok bij Zeerijp en hoe het nu
met de fundamenten is gesteld, weet ik
nog steeds niet. Het is mogelijk dat er
meer, veel meer schade is.'
En dan ligt Warffum nog aan de rand van
het aardbevingsgebied: 'Wat er in het
centrum van het gebied gebeurt, is veel
ernstiger. Daar kan ik letterlijk van wak
ker liggen. In Krewerd staan bijvoorbeeld
drie rijksmonumenten, van de rest van
het dorp kan minstens de helft tegen de
vlakte gaan. En dat in Noord-Groningen,
waar de historie nog zo zichtbaar en
voelbaar is. Het is angstaanjagend.'
Van Genuchten merkt dat hij ontmoe
digd raakt: 'En ik ben de enige niet. Ik
vrees dat we hier gaan accepteren dat
het louter een financiële kwestie is en
dat cultuurhistorie niet meetelt. Dat
mag niet gebeuren, maar soms ben ik
bang dat het al te laat is.'
24 HEEMSCHUT juni 2018
