Van al het mobiele erfgoed
zijn rijtuigen het zorgenkindje.
Er is veel te weinig aandacht
voor dit 'hippomobiel erfgoed',
zo betoogt Nicolaas W. Conijn.
De conservator van kasteel
Middachten is met recht dé
rijtuigenspecialist van Nederland.
We treffen hem op het Gelderse
kasteel met daaromheen het
landgoed.
Christian Pfeiffer
Uniek ensemble
Knokken voor waardering
hippomobiel erfgoed
De rijtuigen van Middachten, de trots van Conijn, zijn allemaal in topconditie.
Het is in het koetshuis van Middachten
waar Conijn (66) als een vis in het water
is. Hier, tussen de meer dan twaalf rijtuigen
die bij het landgoed en het kasteel horen,
komt het enthousiasme voor dit bijzondere
erfgoed tot leven. Rijtuigen vormen een
onlosmakelijk onderdeel van het leven van
vroeger. Maar hoeveel is daar nog van over?
En nog belangrijker: hoe staat het ervoor?
'Slecht', zo steekt Conijn van wal. Hij windt
er geen doekjes om: 'Waar schilderijen
tegenwoordig kunst met een hoofdletter K
zijn, zijn meubels, serviezen en zilver bestek
kunst met een kleine letter k en zijn rijtui
gen, tuigen en livreien helaas kunst met een
minuscule letter k. Er is veel te weinig aan
dacht voor.'
Bij Conijn begon de liefde voor rijtuigen al
vroeg. Vanaf zijn twaalfde werd hij gegrepen
door een voorliefde voor paarden. Rijtuigen
kwamen daar al snel bij. Die heten echter
geen koetsen zoals in de volksmond zo vaak
wordt gezegd. 'Koetsen zijn gesloten rijtuigen.
Er zijn veel meer soorten rijtuigen. Zo kan een
koets een rijtuig zijn, maar nooit andersom.'
Via vrienden kwam Nicolaas Conijn begin
jaren '80 op kasteel Middachten terecht.
Middachten wordt als een van de weinige
landgoederen nog bewoond. 'Daarmee is
hier een uniek samenspel te vinden tus
sen openstelling voor publiek en bewoning,
naar het Engelse model. Niet zoals bij veel
andere opengestelde kastelen, waar alle
familie al van het landgoed is vertrokken.
Dat maakt het hier dat de sfeer van een
huis in bedrijf nog steeds aanwezig is.'
De rijtuigencollectie is daar onderdeel van.
'Al was dat niet zo toen ik hier kwam. De
rijtuigen waren in slechte staat verspreid
over het landgoed, onder meer in schuren.
Langzaamaan zijn we begonnen met het bij
elkaar verzamelen van deze collectie. Ze
staan nu allemaal weer keurig in het koets
huis. Dat is bij veel landgoederen helaas wel
anders: daar worden de koetshuizen vaak
ingezet voor horeca of kantoren. Het is een
makkelijke ruimte om op te offeren voor
andere zaken. Doodzonde, want daarmee
verlies je wel een deel van je verhaal.'
juni 2018 HEEMSCHUT 11
