^:i q wan a:i i a a
Waardevolle leefomgeving
NAAR EEN
AARDGASLOOS TIJDPERK
Terug naar de toekomst?
I 11 WMI 0 4 MI ra ISS
liiariaa t n h;i ijh i i au
"*ia inaimTi a
Een toekomstbestendige leefomgeving is
ook een bereikbare leefomgeving. En de
verstopping van ons wegennet gaat maar
door. Meer asfalt lijkt onontkoombaar en
juist daar is het dilemma vooral zichtbaar.
De plak asfalt wordt groter en groter. Nieuwe
technieken kunnen oplossingen bieden. Zijn
tunnels de uitweg voor handhaving van de
beschermde status van het werelderfgoed
van de Stelling van Amsterdam? Is de A1
onder de grond de oplossing voor het voor
komen van verdere congestievorming in het
Gooi? En hoe breidt Lelystand of Eindhoven
uit als er meer vliegbewegingen komen?
Als erfgoedorganisatie zal Heemschut de
krachten meer moeten bundelen met milieu
bewegingen en natuur- en landschapsorga
nisaties; zo ook voor een hoogwaardig fiets-
net, geschikt voor de opmars van de elek
trische fiets. Harde keuzes om ons pleidooi
te ondersteunen voor 'handen af'.
De grondstelling is dat wij Nederlanders
een waardevolle leefomgeving hebben.
Weliswaar met problemen en uitdagingen,
maar ook met kenmerken die ons visite
kaartje zijn. Daar dienen overheden en
bestuurders zich van bewust te zijn en deze
dienen volop te worden ingezet bij de uit
dagingen die de Rijksoverheid op zich af
ziet komen. Bij een duurzame en concur-
rerende economie speelt hergebruik, maar
ook toerisme een belangrijke rol. Erfgoed is
bij uitstek duurzaam, en ons cultuurland
schap kan alleen maar worden versterkt
als we bij nieuwe ontwikkelingen uitgaan
van waarden uit het verleden. Nu al zien we
de discussie in de agrarische sector: mis
schien moeten we niet meer naar een ver
dere intensivering streven, maar naar een
meer extensieve, hoogwaardige agrarische
sector? Inclusief boeren heet dat, met aan
dacht voor natuur- en landschapswaarden,
voor ecologie en biodiversiteit en historie.
Erfgoed is het middel: immers waar schui
len de kleine knaagdieren, waar broeden de
weidevogels, waar zoemen de bijen? In een
cultuurlandschap dat alle kenmerken heeft
van een landschap zoals dat eeuwenlang is
geweest; met houtwallen, lanen en dreven,
met traditionele erven en tuinen.
Nu zult u denken: we hoeven toch niet hele
maal terug naar vroeger? Nee, dat is abso
luut niet wat Heemschut nastreeft. Maar
wat we wel willen meegeven - en de huidige
trends laten dat volop zien - is dat juist op
basis van de kernwaarden van het verleden
er ruimte is voor de toekomst met 'behoud
door ontwikkeling'. Multifunctioneel gebruik
van de boerderijen, oude boerenschuren en
historische industriële complexen en zorg
vuldige inpassing van nieuwbouw in het land
schap: het kan en zal moeten samengaan,
om onze economie duurzaam te maken en
te zorgen voor een aantrekkelijk vestigings
klimaat. Erfgoed is daarbij onze asset!
Een mooi, rustgevend landschap heeft
effect op onze gemoedsrust. Niet voor niets
vinden we stilte en weidsheid prettig, maar
we wennen ook aan stedelijkheid. Leef
tijd, achtergrond, opleiding en werk spelen
ongetwijfeld een rol bij de acceptatie, waar
dering van dan wel verzet tegen nieuwe ont
wikkelingen. Als we tegen zijn, hoe moet het
dan anders? Krijgen we de dozen van distri
butiecentra rond de grote knooppunten nog
van tafel? Of zullen we moeten leven met
een snelwegpanorama dat vaak voorziet in
schermen of doosvormige landschappen?
Gelukkig maakt niet alleen Heemschut zich
zorgen. Ook Natuurmonumenten luidt de
noodklok. Wat minder over het erfgoed,
maar wel over de dreigende eentonigheid
van Nederland. Wegkijken is niet langer een
optie, zo betoogt onze zusterorganisatie. De
recente en succesvolle actie 'Bescherm de
Kust' van Natuurmonumenten is een voor
beeld van een integrale benadering van de
discussie over de toekomst van ons ruim-
DE WEG IN HET LANDSCHAP
De cover van een tijdschrift uit 1935.
UITGEGEVEN DOOR
VEREENIGING HET NEDERLANDSCHE WEGENCONGRES
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE TOERISTENBOND A.N.W.6
COMMISSIE „DE WEG IN HET LANDSCHAP" („W. I. L.">
SUB-COMMISSIE VAN DEN BOND HEEMSCHUT
tegebruik langs de kustzone. Natuurmonu
menten keert daarmee terug naar een van
haar doelstellingen: het behoeden van het
Nederlandse landschap.
Hetzelfde geldt voor Heemschut, dat zich al
meer dan 100 jaar inzet voor de kwaliteit
van het landschap. In ons archief bevindt
zich een uitgave uit 1935 van het tijdschrift
'Wegen'. Het is gewijd aan de Weg in het
Landschap en uitgegeven door de Vereeni-
ging het Nederlandsche Wegencongres,
de ANWB en de Commissie de Weg in het
Landschap (WIL). Deze 'subcommissie van
den Bond Heemschut' maakte door mid
del van foto's met goede en foute ontwik
kelingen dat heel goed duidelijk. Misschien
moet Heemschut dat maar weer eens doen,
om zo te komen tot het oude ideaal: 'het
bewaren, bevorderen, het verhoogen van de
Schoonheid van ons Vaderland...'
februari 2018 HEEMSCHUT 9
