Is er erfgoedbeleid?
Leerpunten uit de verkenning
Dierense Sluis is in onbruik en raakt verder in verval. Bescherming is hard nodig.
schap de Stichtse Rijnlanden beschikt over
een bezoekerscentrum, het Dijkhuiscom
plex Jaarsveld. Het Friese waterschap heeft
bij het Ir. D.F Woudagemaal een bezoekers
centrum ingericht.
Ten vijfde: hebben waterschappen eigenlijk
beleid voor erfgoed gemaakt? Ja, ten dele,
maar de meeste waterschappen niet. Som
mige waterschappen hebben al jaren terug
erfgoedbeleid opgesteld (onder andere
Waterschap Hunze en Aa's in 2005, Water
schap Amstel, Gooi en Vecht in 2011).
Andere waterschappen hebben het beleid
geactualiseerd (Hoogheemraadschap Rijn
land en Hoogheemraadschap de Stichtse
Rijnlanden). Andere waterschappen werken
daar inmiddels aan. Bij sommige water
schappen is het er niet van gekomen. Er zijn
wel inventarisaties uitgevoerd die als ver
trekpunt voor het opstellen van beleid moes
ten dienen. Aan enkele inventarisaties is
een waarderingsystematiek gekoppeld voor
de omgang met erfgoed. Die waardering
is dan soms doorvertaald naar een inves-
teringssystematiek. Elk waterschap doet
het op de eigen manier.
De opzet van de verkenning is om een prak
tische bijdrage te leveren in het opbouwpro-
ces dat Heemschut in gaat naar een con-
zich bewust zijn van het eigen erfgoed en
de kansen die dat biedt. Onderzocht is wat
de waterschappen doen met de fysieke
presentatie van erfgoed, dat wil zeggen
het openstellen voor publiek van hun cul
tuurmonumenten. Dat kan permanent zijn
georganiseerd, bijvoorbeeld in de vorm
van een bezoekerscentrum met vaste ope
ningstijden of een bezoek op afspraak. Of
incidenteel als een gebouw opengesteld is
tijdens bepaalde evenementen. Voor deze
verkenning is nagegaan of waterschappen
meedoen aan de landelijk georganiseerde
Hdee Mocumentendag. Ook eier blijken
de verschillen tussen de waterschap
den groot. kFiguur 3)Het Hoogheemraad-
Open Monumentendag
Figuur 3 Fysieke presentatie waterschaps
erfgoed: deelname waterschappen Open
Monumentendag
structieve relatie met de waterschappen.
Uit de verkenning blijkt dat erfgoed door
elk waterschap op een eigen wijze bena
derd wordt. Het zal tijd en energie vergen
om goed vat te krijgen op de verschillende
bedrijfsculturen ten aanzien van erfgoed.
Provinciegrenzen en waterschapsgrenzen
zijn niet hetzelfde. Bovendien zijn in een
aantal provincies meerdere waterschappen
werkzaam. Dat besef is van belang voor
de verschillende Heemschutcommissies.
In het ene deel van de provincie geldt een
andere erfgoedaanpak dan in het andere.
De verkenning geeft een eerste indruk van
wat waterschappen hebben met cultureel
erfgoed. Het vraagt ook tijd om erachter
te komen hoe de werkprocessen bij de
waterschappen in de praktijk verlopen. Acht
waterschappen willen in ieder geval graag
kennismaken met Heemschut. Het begin is
er, nu is Heemschut zelf aan zet.
Akke de Vries is eigenaar van onderzoeks-
en adviesbureau De Waterfabriek - voor
erfgoedvragen.
De uitkomsten van het onderzoeks
rapport Erfgoedvereniging Heem
schut en waterschapserfgoed- een
verkenning zijn als eerste aangebo
den aan de Unie van Waterschap
pen, de koepelvereniging voor Water
schappen in Nederland. Vervolgens
is het rapport gedeeld met de betrok
kenen vanuit de waterschappen en
aangeboden aan de verschillende
besturen van de waterschappen.
Onze dertien Heemschut-commis
sies hebben het onderzoek inmiddels
ook ontvangen met de vraag om aan
de hand van de bevindingen met de
waterschappen contact te zoeken.
Deze informatie en uitkomsten publi
ceren we ook om andere belangheb
benden breder te informeren.
Voor reacties en informatie over het
rapport kunt u contact opnemen met
pfeiffer@heemschut.nl.
26 HEEMSCHUT februari 2018
