De gemeenteraad aan zet
Wachten op nieuwe tijden
Het bevoegd gezag voor de instandhouding
van monumenten is in de Erfgoedwet bij de
gemeenten gelegd. Als de instandhouding
van een monument door de eigenaar op de
tocht komt te staan dan is het gemeente
bestuur aan zet. Onderhoud dat langdurig
achterwege blijft, ondermijnt immers het
voortbestaan van de rijks- of gemeentelijk
beschermde waarden. Als er ambtelijk en bij
het dagelijks bestuur weinig schot in zit, dan
moet de gemeenteraad daarop aangespro
ken worden. Die actie moet vaak wel door
een derde partij worden aangekaart. En dat
was in dit geval Heemschut Zeeland.
In juni 2017, het jaar waarin de stad haar
800 jarig bestaan vierde, formuleerde
Heemschut Zeeland een aantal vragen, die
door enkele raadsleden werden opgepikt. In
de gemeenteraadsvergadering stelde Wim
Kant aan het college van B&W vervolgens
de volgende vier vragen:
Wordt de mening gedeeld dat een afwach
tende houding grote risico's voor het schut
tershof Sint Sebastiaan inhoudt? Welke
instrumenten en mogelijkheden zijn er
vanuit het toezicht op de instandhoudings
plicht? Kan met de eigenaar proactief
gezocht worden naar oplossingen? En tot
slot: Kan de BV Monumentenbeheer hier
een rol spelen?'
De antwoorden van het college op de vra-
gen vanuit de raad waren ronduit ontluiste
rend. Bij erkenning van het probleem met
het onderhoud van Sint Sebastiaan meldt
het college zelfs dat er nog meer vergelijk
bare problemen zijn met de instandhou
ding van monumenten... Er is volgens B&W
echter geen capaciteit in de personeels
formatie om de wettelijke taak, meer dan
minimaal, handen en voeten te geven. Iets
waar de gemeenteraad mede voor verant
woordelijk wordt gesteld en waar de toen
malige VROM-inspectie in 2005 ook al op
had gewezen.
Dit antwoord deed een deel van de raad
echt schrikken. Op 18 september 2017
werd een motie ingediend. Hierin worden
B&W van Middelburg opgeroepen met een
voorstel te komen hoe de wettelijke toe
zicht- en handhavingstaak op de Erfgoedwet
versterkt kan worden. De stad werd aan het
begin van de Tweede Wereldoorlog zwaar
beschadigd door bommen, granaatvuur en
een stadsbrand. Nog tijdens de oorlog werd
de wederopbouw ter hand genomen waarbij
behoud van het monumentale karakter van
de binnenstad voorop stond. Ook daarna
is in de jaren '60 en '70 van de twintigste
eeuw veel geld en energie gestoken in het
verdere herstel van de monumentenstad.
De motie, die in een landelijk partijverband
door het CDA werd uitgeroepen tot Motie
van de Maand, werd aangenomen. Ze
De gildezaal met beschilderde moer- en
kinderbalken.
spreekt van: 'De plicht om ervoor te zor
gen dat het monumentenbestand in goede
staat blijft verkeren' en van: 'Een mooie
stad die voor een deel van haar inkomsten
van het toerisme afhankelijk is.' In dit laat
ste ligt natuurlijk in financieel opzicht ook
een sleutel tot aanpak die instandhouding
van monumenten garandeert. Immers waar
inkomsten zijn, kun je ook ruimte scheppen
om te investeren.
Een half jaar later staat Sint Sebastiaan er
niet beter bij, maar Heemschut houdt moed.
Maar er staat nu wel een schijnwerper op
en als het aan ons ligt blijft dat tot herstel
volgt en de gemeente haar capaciteit op
peil heeft. Als de wettelijke toezichts- en
handhavingstaken van een gemeente een
lege huls blijken, wordt het tijd om hoger
bestuurlijk toezicht aan te kaarten. Onze
hoop is nu nog gevestigd op het zelfreini
gend vermogen van de lokale democratie,
waarvan Middelburg blijk heeft gegeven.
De politieke discussie maakt ook duidelijk
dat er bij de verkiezingen deze maand op
het gebied van het veiligstellen van erfgoed-
belangen nog wel wat te ijken of te herijken
valt. Vast ook in andere gemeenten. Vraag
er eens naar, als u een wervende verkie
zingsfolder in de hand wordt gedrukt.
februari 2018 HEEMSCHUT 13
