Het kan erg verfrissend werken om eens over de grens te kijken naar hoe daar de erfgoedzorg is georganiseerd. Afgelopen oktober had Dutch Culture een achttal experts voor een week laten overkomen uit Zuidoost-Azië en Rusland voor een internationale dialoog over het thema the livable historical city. Jephta Dullaart Discrepantie Buitenlandse erfgoedpraktijk Tijdens de afsluitende bijeenkomst in Amsterdam gaven de acht buitenlandse gasten, afkomstig uit India, Sri Lanka, Indo nesië, Japan en Rusland, allen een korte presentatie. Het viel mij op dat in al deze landen de overheid beleid heeft ontwikkeld om vanuit een top-down benadering lokale gemeenschappen te betrekken bij erfgoed- behoud. De overheid vertelt haar burgers dat erfgoed belangrijk is en dat men er 'iets mee moet'. Maar subsidies zijn er over het algemeen niet. Een tweede aspect dat ik opmerkelijk vond, is dat er in deze landen heel veel gebouwen beschermd (listed) zijn, en dat de regelgeving op zichzelf best streng is, maar dat erfgoed nog nauwelijks een rol speelt in ruimtelijke plannen. Sri Lanka kent bijvoorbeeld 2,5 miljoen monu menten. Daar steekt ons aantal van circa 200.000 beschermde gebouwen (rijks-, gemeentelijk-, provinciale monumenten en binnen beschermde stads- of dorpsge zichten liggende panden) schril bij af. Over het algemeen zet men in op behoud van de oorspronkelijke functie. De herbestem mingspraktijk staat daar echt nog in de kin derschoenen. Een goed voorbeeld van deze ontluikende trend is het voormalig Neder lands koloniaal ziekenhuis in Colombo dat keurig gerestaureerd en herbestemd is tot een hip restaurant dat zeer populair is bij studenten en jongeren. In Japan gaat monumentenzorg niet om behoud van oude stenen, zoals bij ons in Europa, maar om behoud van functie. Elke twintig jaar worden eeuwenoude tempels met de modernste materialen (want beter bestand tegen aardbevingen) opnieuw opgebouwd. In Tokio blijft een gebouw gemiddeld 25 jaar staan, dan heeft het zijn waarde verloren. Kinderen willen graag wonen op dezelfde plek als hun ouders, maar dan wel in een splinternieuw huis. En dat in een land waar acht miljoen hui zen leeg staan. De hoge erfbelasting (50%) doet de rest. Deze kunnen erfgenamen meestal slechts voldoen door verkoop en sloop van het ouderlijk vastgoed dat immers zijn financiële waarde - en kennelijk dus ook zijn historische - heeft verloren. Ik vroeg de deelnemers wat hen was opge vallen aan de Nederlandse situatie. Men vond het hier allemaal erg mooi, maar de discrepantie tussen oude gebouwen en nieuwe functies vonden ze erg groot. Waarom zit er in een oud gebouw een moderne toeristenwinkel vroeg de Japanse architect zich af. En de kermis op de Dam, dat reuzenrad zo dicht tegen de prachtige facade van het Koninklijk Paleis, dat von den ze ongepast. En kantoren in een kerk was toch ook iets dat verwondering opriep. Form follows function was het mantra van de functionalisten. Het mantra van de Euro pese monumentenzorgers was decennia lang: form stays the same, whatever the function. Hier blijkt men buiten Europa toch anders tegen aan te kijken. En daar kunnen wij weer wat van opsteken. Het Old Columbo Dutch Hospital in de hoofdstad van Sri Lanka is nu een populaire eet- en winkelbestemming geworden. 6 HEEMSCHUT december 2017

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2017 | | pagina 6