HEEMSCHUT SI
Toekomst Blauwpoortterrein
Bestemmingsplan Schansstraat
actief
UTRECHT
Vianen - Binnen het beschermde stadsgezicht
van Vianen bevindt zich het zogenaamde Blauw
poortterrein, het laatste open gebleven gebied
in de binnenstad van Vianen. Hier bevonden
zich destijds de pikeurshof en het stallencom-
plex van het voormalige kasteel Batestein. Op
de plek van de vroegere paardenstallen staan
nu een woning en schuren. De eigenaar, de
PKN kerk, wil het terrein verkopen. De bedoe
ling is de bestaande monumentale bebouwing
te restaureren. Maar daarnaast zou op het ter
rein nieuwbouw moeten plaatsvinden, waarbij
het open binnenterrein grotendeels moet wor
den heringericht. De gemeente wil hiervoor het
bestemmingsplan voor de locatie aanpassen.
Een andere consequentie van de plannen is dat
een aantal zichtlijnen zowel binnen de Blauw
poort zelf als vanaf de buitenzijde van de stad
wordt aangetast. Hoewel de architectuur van
de nieuwbouw met respect voor de historische
omgeving is ontworpen, is dit voor de loca
tie nog altijd te grootschalig. Ook al heeft de
gemeente inmiddels naar aanleiding van een
aantal zienswijzen van onder meer de Histori
sche Vereniging Het Land van Brederode het
ontwerp en het bouwvolume aangepast en blijft
de tuinmuur nu gedeeltelijk zichtbaar. Heem
schut Utrecht schaart zich achter deze zienswij
zen. Hopelijk is de gemeenteraad ontvankelijk
voor de gedegen onderbouwde bezwaren en
blijft een fraai stukje Vianen behouden voor het
nageslacht.
Gerhard Eshuis
NOORD-BRABANT
Terheijden - Heemschut Noord-Brabant is van
mening dat in het ontwerp bestemmingsplan
Schansstraat onvoldoende rekening gehou
den wordt met cultuurhistorische waarden. We
hebben de gemeente gewezen op hun plicht
volgens de Wet Ruimtelijke Ordening vooraf het
totale gebied te onderzoeken op cultuurhistori
sche waarden.
Nu al is duidelijk en dat is bekrachtigd door de
provincie Noord-Brabant, dat er in het plan
gebied cultuurhistorische waarden aanwezig
zijn. Op de Cultuurhistorische Waardenkaart
uit 2010 van de provincie Noord-Brabant is de
Schansstraat aangemerkt als een lijnvormig
element met een redelijk hoge waarde. Wij heb
ben geconstateerd dat een integraal gemeen
telijk instrument voor erfgoed vooralsnog niet
CD
beschikbaar is. Hiermee wordt bedoeld een cul
tuurhistorische waardenkaart of erfgoedkaart.
Heemschut pleit ervoor het plangebied Schans
straat in ruimere context te bezien. Het plange-
bied, de naast gelegen Schansstraat, het voor
malige blokhuis, de Kleine Schans en de rivier
JZ
de Mark met de Terheijdense haven zijn histo- 0
■*->
risch met elkaar verbonden. Dit erfgoed-ensem-
ble - een historisch pareltje in het dorp, voor de
omgeving én nationaal gezien - verdient ver
sterking en geen verbrokkeling. De plek is lang
bebouwd gebleven. Na de militaire functie kwam
het gebiedje in gebruik als een buitenplaats, met
de benamingen Het Slotje en Het Hemelse Rijk.
Het pand brandde in 1889 af. De Schansstraat,
met plaveisel uit 1892, is de historische verbin
ding tussen de rivier de Mark en het historische
wegennetwerk van het dorp Terheijden.
De 17de-eeuwse boerderij in het plangebied en
de naast het plangebied gelegen Kleine Schans
zijn rijksmonumenten. De Kleine Schans is een
militaire structuur. De eerste aanleg dateert uit
1590 en is onderdeel van de Zuiderwaterlinie.
Tussen de Kleine Schans en het plangebied is
een directe relatie. Het omwaterde blokhuis
maakte deel uit van de militaire structuur.
Heemschut heeft een zienswijze ingediend en
op 22 juni deelgenomen aan de opinieronde
met de raad, waarbij duidelijk werd dat onze
inbreng werd omarmd. De raad stelt dat de
gemeente zijn huiswerk op het gebied van cul
tuurhistorie voor het ontwerp bestemmingsplan
opnieuw moet doen.
Tom van Eekelen
september 2017 HEEMSCHUT 17
