Brabantse Hoeders
Mooie brochure
Bewustwording draagt bij aan het vinden
van goede herbestemmingen van kerken die
aan de eredienst zijn of worden onttrokken.
Dat zijn er naar verwachting meer dan 200.
De komende jaren is het herbestemmen
van kerken het grootste culturele probleem
van Brabant. Het is tevens een probleem
dat in korte tijd moet worden opgelost. Aan
de eredienst onttrokken kerken kunnen niet
lang leeg blijven staan omdat de gebouwen
dan verloederen.
Dat en de leegstand stuit tegen de borst
van de gemeenschappen waar de kerken
en de torens sinds mensenheugenis tot
de vaste waarden behoren. De gebouwen
zijn, los van het religieuze aspect, voor de
gemeenschappen een materiële uitdrukking
van hun identiteit. Het is daarom belang
rijk een herbestemming te vinden voor aan
de eredienst onttrokken kerken. Die herbe
stemming biedt ook kansen.
Deze nieuwe toekomst begint als zoveel
mogelijk mensen zich betrokken voelen bij
het onderwerp. Om dit te bereiken kan een
massale open dag van betekenis zijn. Het
is nu eenmaal zo dat de meeste mensen,
zelfs in het van oorsprong katholieke Bra
bant, nog nooit een kerk van binnen hebben
gezien. Hen over de kerkendrempel halen
en te overtuigen van het cultuurhistorische
belang, is de belangrijkste opzet van de Bra
bantse Open Kerkendag.
Het initiatief is genomen door de Brabantse
Hoeders. Dit is een organisatie van vrou
wen en mannen die zijn onderscheiden met
de Brabant Bokaal van het Prins Bernhard
Cultuurfonds Noord-Brabant. Deze mensen
komen uit alle delen van de provincie, ze
hebben grote netwerken en de drive om
samen culturele projecten te organiseren.
Deze projecten hebben altijd als doel om
door middel van cultuur de samenleving te
versterken. Ze moeten Brabant breed zijn en
vernieuwend. Eerdere projecten die door de
Brabantse Hoeders zijn gerealiseerd had
den onder meer te maken met de invloed
van immigranten op de Brabantse cultuur
en met de cultuur van streekproducten
Een voorbeeld van een herbestemde kerk: de Johannes de Doperkerk uit Neerangel wordt
door omwonenden beheerd.
en streektalen als basis van de Brabantse
volkscultuur.
De Brabantse Open Kerkendag wordt geor
ganiseerd door een breed georiënteerde
werkgroep. Daarin hebben zitting vertegen
woordigers van PKN, van de bisdommen
Breda en Den Bosch, Erfgoed Brabant, PON
(Provinciaal Opbouworgaan), de provincie
Noord-Brabant en de Brabantse Hoeders.
Steeds meer organisaties sluiten zich aan
of bieden hun diensten aan, zoals de lande
lijke Open Monumentendag. Er is inmiddels
een website in de lucht en communicatie
via de sociale media is serieus ter hand
genomen. Verder is een projectorganisatie
opgezet met een vaste kracht die is inge
kwartierd bij Erfgoed Brabant in Den Bosch.
Vijf duizendvoudig is over heel Brabant een
brochure over het herbestemmen van
kerken verspreid. De rijk geïllustreerde bro
chure telt 40 pagina's. Deze eerste actie
heeft meteen al tientallen reacties opge
leverd van personen en organisaties die
mee willen doen. Het maakt goed duidelijk
hoezeer dit onderwerp leeft: de kerken
gaan de Brabanders aan het hart, de ont
kerkelijking ten spijt. De digitale versie van
de brochure kan worden gedownload op
www.openkerkenbrabant.nl. Via deze web
site kan de brochure ook worden besteld.
Deze wordt gratis thuisgestuurd.
Door middel van een fijnmazige pr-campag-
ne worden alle leeftijdsgroepen geïnspireerd
om een bezoek aan een kerk te brengen.
Behalve aan de openstelling van alle kerken
op 26 november, wordt gewerkt aan een
cultureel programma dat een bezoek extra
aantrekkelijk moet maken. Het gaat hierbij
om onder andere rondleidingen, lezingen,
tentoonstellingen, muziekuitvoeringen en
routes langs kerken. Alles is erop gericht om
zoveel mogelijk mensen - en vooral hen die
nooit meer in een kerk komen - te interes
seren voor een bezoek.
Paul Spapens is publicist, gespecialiseerd
in erfgoed
september 2017 HEEMSCHUT 13
