Excursie
Nieuw leven
Inbreng Heemschut
Slot Oostende vormde het uitgangs
punt voor de Heemschut-excursie in
Zeeland op 3 juni 2016. Met derge
lijke excursies laten de vrijwilligers
van Heemschut op bevlogen wijze
leden en niet leden kennis maken
met de bijzondere streken in de pro
vincies en het werk van de verschil
lende commissies.
(2002), geeft in zijn publicatie aan dat dit
echter wel een voor Goes belangrijk anker
punt in de nederzettingsgeschiedenis is. Dit
soort gebouwen verlenen immers identiteit
aan een stad. Een gemis als zoiets niet
meer herkenbaar zou zijn. Een verhaal wat
zonder anker zou moeten worden doorver
teld.
Maar slot Oostende is er nog! En niet alleen
in verhalen. De gemeente Goes heeft kans
gezien met een initiatiefnemer een café
restaurant annex stadsbrouwerij op de loca
tie te herontwikkelen, met openbare tuin en
doorgang tussen Wijngaardstraat en Sin
gelstraat.
Voor het imago een oppepper. Het
19de-eeuwse beeld van Goes als 'une
ville laide et triste', zo beschreven door
Ch. de Koster in 'Le tour du monde 1874
la Zelande' komt door een goed binnen-
stadsbeleid uit 2000 steeds meer in het
tegendeel te verkeren. Behoud en restau
ratie van de verborgen historische resten
van Slot Oostende en van de (archeolo
gisch) waardevolle elementen in de directe
omgeving vormen het uitgangspunt voor
het hele project. De Provincie Zeeland
verleende subsidie om de ontwikkeling te
ondersteunen.
Een lange periode ging eraan vooraf voor
een exploitant het cultureel erfgoed wist te
omarmen. Tijdens de restauratie en her
bouw moesten soms nog eindjes aan elkaar
geknoopt worden: beeldkwaliteit, behoud
van wat onder de grond waardevol bleek en
wensen van de exploitant.
Dat de gemeente Goes en de nieuwe eige
naar de zaak rond hebben gekregen - met in
acht name van wat er is overgebleven van
de geschiedenis van de bijzondere plek -
verdient een compliment. Het ging ook niet
vanzelf dat de aanpak van de restauratie
kon worden toevertrouwd aan een architec
tenbureau en een aannemer die met histo
risch erfgoed weten om te gaan.
Deze aanpak heeft Heemschut Zeeland
graag gesteund met een aantal aanbevelin
gen die ook nog serieus werden genomen.
Waar ging het om? Eén van de meest waar
devolle elementen die van het kasteel is
overgebleven is de kelder met fraaie kruis
gewelven. Er stond grondwater in de kelder
en het scheen onmogelijk om de vloer zo te
verlagen dat de basementen van de pijlers
weer in het zicht zouden komen. Heem
schut heeft met succes geohydrologisch
onderzoek bepleit. Het resultaat is een vloer
met een interessant verhaal! Het verhaal
van een tussenvloer die ook al eeuwen oud
moet zijn geweest, omdat het grondwater
omhoog was gekomen. Klimaatverandering
in Goes een paar eeuwen terug? Nee, iets
anders. Aannemelijk is dat de stijging van
het grondwater binnen in het slot het gevolg
was van het dempen van de slotgracht die
daarmee de water afvoerende functie ver
loor.
Ook vroeg Heemschut speciale aandacht
voor de oude houten vloeren en vloerdelen.
Er bleek veel van waarde aanwezig om her
te gebruiken.
Heemschut Zeeland heeft zich bewust
niet willen mengen in de discussie over
de opbouw en reconstructie van een hoog
opgaande buitengevel. Dat de keuze op een
historiserende aanpak, naar een voorbeeld
op een oude afbeelding is gevallen en niet
op een eigentijds ontwerp, is een kwestie
van smaak en architectonische oriëntatie.
Verbinden van oud en nieuw en het steunen
van het proces was het belangrijkste. Het
gaat Heemschut vooral om het succes van
een moeilijke en kostbare, stedelijke opgave
die Heemschut belangrijker vindt dan diver
gerende inzichten rond de nieuwe gevel.
sJr
juni 2017 HEEMSCHUT 13
