Special
werd gebouwd. Je bent dan in vijf minuten
klaar, omdat duidelijk is aangetoond dat
er geen cultuurhistorische waarden in het
geding zijn. Dit komt veel vaker voor dan je
zou denken, ook in monumenten.'
Waar veel eigenaren tegenaan lopen is de
vraag: wat moet ik doen om aan een cul
tuurhistorische waardestelling te komen?
Hoe uitgebreid moet die zijn? Wat kost het?
Maar ook: wat kan ik eventueel zelf doen?
Rosenberg: 'Bij kleinere verbouwingen is
het helemaal niet zo'n heksentoer om de
juiste gegevens aan te leveren. Gaat het om
een simpele ingreep, dan moet je ervoor
zorgen dat er goede foto's worden geleverd
met tekeningen uit het bouwarchief waar
uit de bouwgeschiedenis is af te leiden. Het
wordt lastiger wanneer het gaat om grotere
lopen. Het hele gebied is daar ge framed als
Olympisch Kwartier, wat voor toekomstige
gebruikers positieve en herkenbare associ
aties oproept. Cultuurhistorie en commer
cie gaan hier hand in hand en leveren voor
alle partijen een meerwaarde.'
Onderzoek
Van Tussenbroek: 'Maar het zijn niet alleen
dergelijke grote projecten, waar het investe
ren in kennis een meerwaarde oplevert. Een
voorbeeld van een eenvoudige verbouwing
is een achtergevel van een pand aan de
Herengracht. De historisch aandoende ach
tergevel doet oud muurwerk vermoeden.
Architect en aanvrager hebben echter oude
bouwtekeningen opgevraagd. Samen met
een paar oude foto's leveren zij het eenvou
dige bewijs dat de achtergevel pas in 1978
ingrepen, herbestemmingen en ingrijpende
restauraties. Op zo'n moment moet een
pand integraal in beeld worden gebracht,
niet alleen bouwkundig, maar ook cultuur
historisch. Er zijn goede bureaus in Neder
land die zich daarin hebben gespecialiseerd
en die in staat zijn maatwerk te leveren.'
Van Tussenbroek: 'Vaak is het inderdaad
genoeg om alleen een paar foto's of wat
oude bouwtekeningen op te vragen. Lang
niet elk bouwplan vraagt om een uitgebreid
onderzoek. Het is onzin om een heel onder
zoek op te tuigen, terwijl de ingreep daar in
feite niet om vraagt. Een goed bureau zal dat
ook altijd adviseren. Maar het is daarnaast
goed om in een vroeg stadium even een bal
letje op te gooien bij de gemeente om af te
stemmen waar het cultuurhistorisch onder
zoek aan moet voldoen. We zijn momenteel
ook bezig om via de website van het bureau
handvatten te bieden voor kleine, middel
grote en grote waardenstellingen.'
Rosenberg: 'Een belangrijke uitdaging
voor de komende jaren is het verder digi
taal ontsluiten van beschikbare kennis.
De gemeente Amsterdam beschikt over
het Amsterdams Monumenten Informatie
Systeem (Amis), waarin de resultaten van
decennialang onderzoek en beschrijven
zijn opgeslagen. Die gegevens zijn bij MenA
opvraagbaar. Mooier is het natuurlijk wan
neer professionele gebruikers en in de toe
komst ook pandeigenaren deze gegevens
zelf kunnen raadplegen. In de toekomst zal
steeds meer informatie met een paar muis
klikken bereikbaar zijn.'
Van Tussenbroek: 'Dat neemt niet weg dat
je je ook telkens weer in het gebouw zelf
zult moeten verdiepen. En ik herhaal het
nogmaals: het liefst zo vroeg mogelijk in het
proces. Dat voorkomt vertraging, extra kos
ten, planwijzigingen en verlate oplevering.
De volgorde is nu eenmaal verschrikkelijk
belangrijk.'
Zie: www.Amsterdam.nl/erfgoed/wet-
regelgeving
De Bijlmerbajes zal worden herontwikkeld, waarbij de geschiedenis van het gebied afleesbaar
moet blijven.
26 HEEMSCHUT maart 2017