Sfe.'
«^SBSïiMS
feaÉral
Het MFA gezien vanaf het kasteel.
Leegloop
Rijksmonumenten
Open ruimte in het dorpscentrum tegenover de Petrus en Pauluskerk (rijksmonument).
f
!®E2 I
i ^*L**r •- •JTj?* <b»,7 JT "na
^.«v *?,-«?■<--•«•*
plek, die door de eeuwen open is geble
ven als schootsveld richting de Maas en als
zichtlijn vanuit het kasteel. 'Het is alsof een
UFO is neergedaald tussen Arcen en het
kasteel', was de reactie toen de contouren
van de MFA zichtbaar werden.
Binnen de bebouwingscontouren van Arcen
waren naar ons oordeel voldoende alterna
tieven te vinden voor de situering van de
MFA-functies. Het ontworpen gebouw is
een typisch stedelijke voorziening. In Arcen
zijn veel verenigingen gewend in een café
bijeen te komen. Door de MFA komen tal
van bestaande gebouwen in de kern leeg.
Het dorpshuis wordt verlaten, de oude
basisschool en sporthal zijn dan overcom
pleet. Het voormalige raadhuis van Krop
holler staat al leeg sinds 2010. Verder is
er leegstand als gevolg van de afname van
de bevolking. De dorpskerk wordt gesloten,
omdat de beheerslasten niet langer zijn op
te brengen.
Het Besluit ruimtelijke ordening kent sinds
kort de ladder van duurzaamheid, de ver
plichting aan gemeenten bij nieuwe ontwik
kelingen eerst te kijken of er wel actuele
behoefte aan is. Ook moet de gemeente
bekijken of (her)gebruik en transformatie
van bestaande bouw een alternatief kan
bieden. Onze organisaties hebben naar
voren gebracht dat bij de vergelijking naar
alternatieven op uiterst beperkte gronden is
gekozen voor de locatie tegenover het kas
teel. De RvS heeft dit helaas niet in haar
oordeel betrokken.
Sinds 2010 verandert het omgevingsrecht
snel. De systematiek van de nieuwe wet
geving is anders dan de benadering vanuit
afweging en advisering die kenmerkend
was voor de ruimtelijke ordening. De nor
matieve aanpak van het omgevingsrecht
sluit ook beter aan bij de benadering van
de bestuursrechter. Om de positie van het
culturele erfgoed beter veilig te stellen, zou
gekeken kunnen worden in hoeverre voor
het erfgoed ook (kwantitatieve) normen
kunnen worden gegeven. Schootsvelden
moeten rond beschermde Rijks verdedi
gingswerken worden vrijgehouden. (Bijlage
8 van het Besluit algemene regels ruimte
lijke ordening). Bijzondere historische tui
nen, parken en landschap zouden op iden
tieke wijze kunnen worden benaderd.
Hoewel nabij de MFA acht rijksmonumen
ten, inclusief het kasteel, liggen, schakelde
de gemeente Venlo nooit formeel de Rijks
dienst voor Cultureel Erfgoed in. Misschien
zou in een dergelijk situatie de Rijksdienst
zelf ook actiever moeten (kunnen) optreden.
Onze organisaties verzochten de Raad van
State om de Stichting Advisering Bestuurs
rechtspraak in te schakelen. Dat is helaas
niet gebeurd. Waarheidsvinding zou er mee
zijn gediend, waar zoveel bestuurlijk pres
tige is geïnvesteerd en zoveel inhoudelijke
argumenten worden aangedragen. Geza
menlijk optreden van de drie organisaties
was absoluut nodig om in deze gecompli
ceerde zaak kennis en ervaring gebundeld
te kunnen inzetten. Heemschut Limburg
heeft in alle procedures nauw en bijzon
der prettig samengewerkt met de Stichting
Dorp, erfgoed Arcen en de Nederlandse
Tuinenstichting. In gevallen als deze is het
bijna onmogelijk om nog te opereren zon
der steun vanuit de lokale gemeenschap en
zonder steun van verwante organisaties.
Hans Vermeer is lid van Heemschut Limburg
Eül
HEKWERK
juni 2016 HEEMSCHUT 13
