L
Beschermd stadsgezicht
Walnootbomen
Historische infrastructuur
1
Bij aankomst maakt het nieuwe treinsta
tion van Breda indruk op mij: de treinrei
ziger wordt in een ruim en stijlvol vervoers
knooppunt van de toekomst onthaald.
Eenmaal buiten bij het parkeerterrein is
aan de bouwketen en braakliggende ter
reinen goed te zien, dat de herontwikkeling
van het stationsgebied nog in volle gang is.
Na tien minuten rijden hebben we de stad
achter ons gelaten en rijden we via de oude
Napoleonsweg (N263) door het Brabantse
land naar Rijsbergen, de woonplaats van
Annemiek van de Made. We stoppen bij een
fraaie boerderij voor een korte tussenstop
met worstenbroodjes en koffie, geserveerd
door bewoonster Yvonne Bogaert, een
goede vriendin van Van de Made.
Annemiek van de Made vertelt hoe zij na
haar studie planologie aan de UvA voor
verschillende gemeenten en instellingen in
Brabant heeft gewerkt en daarbij altijd inte
resse heeft gehad voor het gebouwde erf
goed. Om deze belangstelling een sterkere
professionele basis te geven, heeft Van de
Made de studie Erfgoed en Ruimte aan de
Hogeschool van Utrecht in 2014 afgerond.
Nu zoekt zij een baan in de erfgoedsector.
Tijdens mijn studie deed ik onderzoek
naar de planologische mogelijkheden van
nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen binnen
het beschermd stadsgezicht van Geer-
truidenberg. Zo kwam ik in aanraking met
Heemschut en raakte ik enthousiast over
het beschermingswerk dat Heemschut Bra
bant doet.'
Hoewel de zorgvuldig gerestaureerde boer
derij van vriendin Yvonne anders doet ver
moeden, worden veel oude boerderijen
afgebroken en vervangen door moderne,
bungalow-achtige woningen. Annemiek van
der Made: 'In samenwerking met Stichting
de Brabantse Boerderij (SdBB) probeert
Heemschut Noord-Brabant waardevolle en
behoudenswaardige boerderijen middels
cultuurhistorische waardenkaarten enige
bescherming te geven. Een van de manieren
om te voorkomen dat oude boerderijen en
schuren worden gesloopt, is de gesplitste
woonbestemming. In ruil voor behoud en
restauratie krijgen eigenaren de toezegging
dat de oorspronkelijke agrarische functie
omgezet kan worden in een woonbestem
ming. Hierdoor is al een aantal bijzondere
Vlaamse schuren van afbraak behoed.'
Naast zorgvuldige restauratie van de boerde
rij, is historisch besef van het boerenerf ook
van belang. 'Wij proberen de eigenaren er
ook van te overtuigen om het boerenerf in ere
te herstellen door bijvoorbeeld een moestuin
aan te leggen en streekeigen bomen te plan
ten. Boeren gebruikten vroeger de walnoot-
boom om muggen te verdrijven.'
Het beschermingswerk bevalt haar goed.
'Bij Heemschut kan je echt een monu
ment redden, als gemeenteambtenaar ben
je meer met de grote lijnen bezig en maar
weinig op objectniveau.' Dat wil niet zeggen
dat ze geen interesse heeft in grote lijnen,
integendeel. Naast haar werk voor Heem
schut zet ze zich in voor de aanleg van een
fietspad langs de Aa of Weerijs. 'De belan
gengroep Fiets Mark en Aa heeft een plan
ontwikkeld waarin de zogenaamde schouw-
paden, die het waterschap gebruikt om de
oevers en sloten te inspecteren, te transfor
meren in een fiets- en wandelpad langs de
rivier. Op dit moment is er een herverkave
ling van het buitengebied aan de gang. Een
prachtig moment dus om een mooi fietspad
aan te leggen.' Van de Made is blij dat het
riviertje hiermee weer een functie krijgt:
'Door het fietspad kunnen mensen weer
de historische structuur van het landschap
en de rivier beleven. Door de ruilverkave
ling is al veel van de oude infrastructuur in
ons land verloren gegaan. Herstel van his
torische infrastructuren kan helpen om een
bepaald gebied interessanter te maken voor
bewoners en toeristen. Onze plannen voor
het fietspad passen in de ambitie van de
provincie om de Baronie van Breda als fiets-
gebied op de kaart te zetten.'
De kronkelige loop van de Aa of Weerijs biedt een prachtig tracé voor een fietspad.
maart 2016 HEEMSCHUT 29
