Saaiheid
Gebrek aan belangstelling
Uitgewist
De Brink in Zuidlaren na herprofilering.
De Brink in Zuidlaren na herprofilering.
Leen de Graaf is een man van details. Al
lopende over de Grote Brink in Zuidlaren
wijst hij naar de verschillende bestratingen.
'De gemeente wilde de Brink een nieuwe
inrichting geven met een overdadige sierbe
strating en een verlicht pad. Maar dat klopt
niet met de sobere aankleding die zo ken
merkend is voor brinken. In overleg met een
andere belangengroep heeft Heemschut
Drenthe toen gepleit voor een sobere vorm
geving van de openbare ruimte. Het liefst
hadden we de oude veldkeien behouden,
maar dat vonden veel mensen vervelend
lopen. Nu is de heringerichte Brink voor
zien van alledaagse klinkers die je overal
in Nederland tegenkomt, terwijl die keitjes
zo typisch Drents zijn. Dat vind ik toch wel
een gemis'.
Volgens De Graaf schuilt achter die drang
naar overmatige vormgeving de angst voor
saaiheid. 'Men is als de dood dat een plek
als saai wordt omschreven, maar dat is vaak
helemaal niet het geval. Een sobere, terug
houdende manier van ingrijpen, getuigt
meestal van een zorgvuldige omgang met
het erfgoed. Zeker in de Drentse dorpen
waar de relatie tussen de bebouwing en
het open groen voor een belangrijk deel
de sfeer bepaalt. In sommige dorpen is die
oude structuur dermate aangetast door het
aanleggen van doorgaande wegen langs
de brinken en het volbouwen van de open
ruimten tussen de huizen. Hierdoor ziet
men vanaf de weg de achterliggende brink
niet meer, en dat is wel de essentie van het
Drentse brinkdorp.'
We wandelen in westelijke richting over het
Achterom en zien aan de rand van een vol
gende brink een laag bakstenen muurtje
staan. De Graaf legt uit dat het vee via deze
verhoging gemakkelijk uit de wagen kon
stappen. Maar wie weet dat eigenlijk nog?
'In het Nederlandse onderwijs is te wei
nig aandacht voor de geschiedenis van de
eigen leefomgeving. Rond Open Monumen
tendag hebben we geprobeerd om scholen
te interesseren voor een klassendag waarop
Heemschutters en andere deskundigen op
het gebied van lokale historie vertellen over
de geschiedenis van de dorpen. Daar is nog
nauwelijks interesse voor.' Volgens De Graaf
is dit een deel van het probleem waar men
sen in de erfgoedzorg tegenaan lopen. 'Leg
maar eens uit waarom een rieten dak van
een eeuwenoude boerderij ontsierd wordt
door nieuwe dakkapellen of zonnepanelen.
Voor ons is dat vrij logisch, maar de meeste
bewoners willen gewoon een raam in dat
rieten dak, zodat ze er extra woonruimte bij
krijgen. Het besef dat je hiermee het aan
zicht van een eeuwenoude boerderij verpest
is er niet vanzelf, dat moeten wij uitleggen.'
Aan de oostkant van de Brink in Zuidlaren
stond tot voor kort het beurs- en tentoon
stellingscomplex Prins Bernhardhoeve. Het
complex was in opdracht van de plaat
selijke middenstandsvereniging door het
architectenbureau van Rietveld beginjaren
zestig gebouwd. Nu ligt er een lege zand
vlakte, klaar om herontwikkeld te worden.
De Graaf betreurt deze rigoureuze sloop van
het complex: 'De interessante context dat
een aantal Drentse ondernemers zo'n ambi
tieus plan wist te realiseren en hiervoor de
bekendste Nederlandse architect uit die tijd
vroeg, is niet meer zichtbaar. Er zijn destijds
monumentale boerderijen gesloopt, maar
de komst van de Prins Bernhardhoeve is
september 2015 HEEMSCHUT 29
