Naoorlogs erfgoed onderschat
Ark toch verminkt
Muur van Mussert
'S-HERTOGENBOSCH EN HEUSDEN - Ondanks
het gegeven dat over het algemeen meer oog
ontstaat voor de kwaliteit van wederopbouw-
erfgoed, gebeurt het nog dat te weinig belang
gehecht wordt aan het specifieke karakter van
deze architectuur. Voorbeelden die spelen in
Noord-Brabant zijn het voorplein van het Pro
vinciehuis te 's-Elertogenbosch en het voorne
men tot sloop van een naoorlogse gymzaal te
Eleusden.
Het Provinciehuis te 's-Elertogenbosch van
architect Maaskant is een gemeentelijk monu
ment. De leegte van het voorplein is hierbij
ontworpen en past bij het sobere, strak vier
kante werk van Maaskant. Anno 2015 gaat dit
voorplein op de schop en wordt hier een meer
hedendaagse sfeer gecreëerd. Deze past vol
gens Eleemschut Noord-Brabant niet bij de ico
nische architectuur van het Provinciehuis.
In Eleusden is in het beschermde stadsgezicht
een naoorlogs gebouw in de sfeer van de Bos
sche School tot sloop gedoemd, omdat de
naoorlogse architectuur blijkbaar nog niet vol
doende gewaardeerd wordt op eigen kwalitei
ten. De gemeente Eleusden zegt graag diverse
tijdlagen in objecten te willen laten zien, maar in
dit gebouw ziet de gemeente blijkbaar niets!
Miriam van den Dries
GELDERLAND
AMSTERDAM NIEUW WEST - Kerkgebouw de
Ark, een belangrijk naoorlogs kerkgebouw in
het stadsdeel Nieuw-West, is ondanks hevig
verzet van diverse erfgoedorganisaties en
omwonenden toch zwaar verminkt. Het kerk-
O
CD
LUNTEREN - Op de Goudsberg bij Lunteren lag
het Elagespraakterrein van de NSB. Als over
blijfsel daarvan staat er de 'Muur van Mussert',
destijds een spreekgestoelte bij een openlucht
vergaderplaats. Nu is dit object onderdeel van
een kampeerterrein. Een aantal jaren geleden
strandde een poging om het bouwwerk een
beschermde status te geven. Vooral omdat
er vanuit de lokale bevolking protesten waren
gerezen.
Inmiddels is de NSB meer tot het domein
van de meer objectieve geschiedschrijving
gaan behoren en zijn de vooral emotionele
argumenten, op een enkele uitzondering na,
eigenlijk verdwenen. De tijd lijkt gekomen om
het bouwwerk een monumentenstatus te ver
gebouw, een gemeentelijk monument, is in
januari 2015 voor een groot deel gesloopt
om ruimte te maken voor de bouw van twaalf
woningen. De opbrengst van de woningen is
volgens de eigenaar van het kerkgebouw nodig
om de kerk voor de toekomst te kunnen behou
den. Volgens Eleemschut Amsterdam, het Cuy-
persgenootschap, ProWest en omwonenden
is de bouw van een flat direct tegen de kerk
echter een onaanvaardbare aantasting van
het monument. In april 2014 werd op verzoek
van de erfgoedorganisaties door de Rechtbank
Amsterdam een voorlopige voorziening toe
gewezen om een snelle sloop te verhinderen.
De bodemprocedure hebben de erfgoedorga
nisaties echter toch verloren. De dag na de
uitspraak zijn de slopers aan de slag gegaan.
In één dag was het te slopen deel verdwenen.
Daarmee werd verdere actie voor het gebouw
zinloos.
Norman Vervat
lenen. Een monument als 'Mahnmal', om te
wijzen op de gevaren van de nazistische ideo
logieën. Eleemschut Gelderland heeft daarom
het initiatief genomen de 'Muur van Mussert'
weer op de agenda te zetten. De gemeente
Ede heeft de wens tot bescherming als rijks
monument uitgesproken. Daaraan wil Eleem
schut Gelderland graag steun verlenen. Want
wie geschiedenis goed zichtbaar wil houden,
moet niet alleen de goede kanten laten zien.
Een eenzijdige belichting laat immers geen
goede beschouwing toe.
V Jan Kijlstra
Een foto van het kampeerterrein in de
jaren '60
juni 2015 HEEMSCHUT 17
