I
Linieperspectief
Conclusie
Reflecties
3
s
In 1999 is door het Ministerie van OCW
een uit het project Belvedere voortko
mend, 'Nationaal Project Nieuwe Hollandse
Waterlinie' gepresenteerd. Voor uitwerking
en implementatie van het beleid werd een
'Projectbureau Nationaal Project Nieuwe
Hollandse Waterlinie' in het leven geroepen.
Een centrale actie die algemeen bekend
heid kreeg via 'Panorama Krayenhoff' in
maart 2004 en een politiek onderschreven
eindversie van het 'Linieperspectief'. In de
allereerste periode is door het projectbu
reau veel aandacht besteed aan ruimtelijke
ontwikkelingen en zijn vele voorbeeldplan
nen opgesteld. Gemeenten en particuliere
eigenaren van terreinen maakten echter
bezwaar tegen de centralistische gang van
zaken, hetgeen het projectbureau in 2004
noodzaakte tot een liniebreed inventarise
rend onderzoek naar vigerende bestem
mingsplannen. Uitgaande van de essentie
van een waterlinie - een laag gelegen, min
of meer open gebied dat onder water gezet
kon worden, met forten bij de doorgangen
en bij gebieden die vanwege een hogere lig
ging niet onder water gezet konden worden
- bleek er 'ruimtelijk' gezien (nog) niet veel
aan de hand. Wel was het al duidelijk dat
Visser op de 's-Gravelandse Vaart, bij het torenfort Uitermeer, onderdeel van de Nieuwe
Hollandse Waterlinie.
Het overdragen door het Rijk aan de pro
vincies lijkt gericht op de kunsthistorische
discipline. Daar tegenover staat, dat op
o grond van de nieuwe Wet ruimtelijke orde-
O
ning het gezamenlijk initiatief van de Linie-
"O
gemeenten het meest realistisch overkomt.
Ei De locatie te Nieuwegein betreft een gebied
cu gelegen in het voormalige inundatieveld,
=3
3 dat qua openheid al veranderd is door de
S aanleg van de Rijksweg A27. Het voorstel
-£Z
fe tot 'reconstructie' van de Linie toont weinig
creativiteit; de Linie is ter plekke onderbro-
ken en dat verandert niet met het verplaat-
sen van een aantal forten en bunkers. Voor
'er
creatieve geesten moet het mogelijk zijn om
voor het gebied een plan zonder historise
rende elementen te ontwerpen, gebaseerd
op de essentie van de voormalige Linie.
een verbreding van het Lekkanaal met de
uitbreiding van de Beatrixsluizen en de aan
leg van een nieuw industrieterrein bij Nieu
wegein (het Klooster) een onderbreking van
het Linieveld zou inhouden. In 2004 gold er
ter plekke nog geen bestemmingsplan. De
aandacht van het Planbureau richtte zich
met meer nadruk op herbestemming van in
de Linie aanwezige objecten.
In juni 2013 maakte Gert Middelkoop van
het Kwaliteitsteam, ter ondersteuning van
het Nationaal Project, zijn zorgen kenbaar
met betrekking tot de ruimtelijke ontwikke
lingen. Begin 2014 spraken de gezamen
lijke bij de Linie betrokken gemeenten zich
uit om samenhangende bestemmingsplan
nen te ontwikkelen ter veiligstelling van het
landelijk gebied rondom de verdedigingsli
nie. In augustus verscheen het bericht dat
ten behoeve van het herstel van de aantas
ting van de Linie te Nieuwegein door de ver
schillende overheden ruim tien miljoen euro
beschikbaar wordt gesteld. Hierbij is onder
andere voorzien in het verplaatsen van for
ten en bunkers. Afgelopen oktober werd het
zogenaamde 'Pact van Altena' getekend.
Hierbij heeft het rijk het Nationaal Project
Deze doorgezaagde groepsschuilplaats bij
Culemborg heeft een Dutch Design Award
gekregen in de categorie Ruimtelijk Exteri
eur. Ontwerp Rietveld Landscape en Atelier-
de Lyon.
Nieuwe Hollandse Waterlinie overgedragen
aan de provincies Noord-Holland, Utrecht,
Gelderland en Noord-Brabant. In de periode
tot 2020, zal het beleidsaccent gericht zijn
op 'het verzilveren' van de nominatie van he
UNESCO Werelderfgoed.
maart 2015 HEEMSCHUT 37
