Stationschefwoning Bilthoven
naar Spoorwegmuseum
2
'Niets gaat aan de waakzamen
voorbij'
UTRECHT
BILTHOVEN - Een markante stationschefwo
ning uit 1900 stond in de weg bij de aanleg
van een nieuwe spoortunnel. Verwoede pogin
gen van een aantal particulieren om in nauwe
samenwerking met onder andere Heemschut
Utrecht het pand bij het station in Bilthoven
te laten staan, leed schipbreuk. Een en ander
leidde er wel toe, dat overeenstemming werd
bereikt om het monumentale pand te herbou
wen op het terrein van het Spoorwegmuseum
in Utrecht. Het Spoorwegmuseum is zeer blij
met de komst van de stationschefwoning, die
naar verwachting dit voorjaar wordt opgeleverd
en dan in oude stijl is herbouwd. 'Met dit monu
mentale pand laten we de geschiedenis van het
spoor herleven. Het is niet alleen een prach
tig gebouw maar ook nog eens beeldbepalend
voor de stations uit vroeger tijden', aldus Peter-
Paul de Winter, hoofd Collecties. Heemschut
Utrecht is tevreden met de oplossing, waarbij
veel bezoekers kennis kunnen nemen van een
bijzonder stuk spoorweghistorie uit de nabijheid
van de stad Utrecht.
Mart ha de Wit
DRENTHE
SCHOONEBEEK - Militairen zijn vaak bezig
met de vorige oorlog. Deze observatie van de
Engelse staatsman Winston Churchill is volle
dig van toepassing op de 138 luchtwachtto-
rens die in de jaren vijftig in Nederland werden
gebouwd. De uitkijkposten waren bedoeld om
laagvliegende Russische toestellen te signale
ren. Ze werden bemand door vrijwilligers van
het Korps Luchtwachtdienst. Dit korps had
als wapenspreuk 'Niets gaat aan de waakza
men voorbij'. Halverwege de jaren zestig was
het netwerk van luchtwachtposten achterhaald
a> door modernere vliegtuigen. Het netwerk sig-
naleerde slechts een Russisch vliegtuig toen
2 dat in 1958 terugkeerde van een vliegshow in
I
Frankrijk.
Er zijn nu nog negentien van deze torens over.
Een staat in Schoonebeek op de grens met
Duitsland. Heemschut Drenthe en de stich
ting Drents Monument onderzoeken nu of
deze luchtwachtpost behouden kan blijven. In
Schoonebeek zien Dorpsbelangen, Culturele
Raad en historische vereniging De Spiker, dat
wel zitten. Voorwaarde voor redding is een
nieuwe beheerder en een nieuwe bestemming.
De huidige eigenaar, de stichting Cold War His-
torical Center in Uithuizen, wil de luchtwacht-
toren al jaren kwijt. De uitkijkpost moet nodig
opgeknapt worden en dat kost 100.000 euro.
De luchtwachttoren van Schoonebeek kan een
rust- en bezinningspunt zijn voor fietsers en
wandelaars als onderdeel van een historische
of toeristische route. De tien meter hoge uit
kijkpost, net als alle torens ontworpen door de
Haagse architect M. Zwaagstra, is een provin
ciaal monument.
Theo Wortel
18 HEEMSCHUT maart 2015
