HEEMSCHUT fl
Landgoed Rhederhof nog bedreigd
V
Landschapsbeleid blijft bij
provincie
actief
GELDERLAND
RHEDEN - Het landgoed Rhederhof heeft al meer
dan tien jaar de aandacht van Heemschut Gel
derland. In november 2009 is een groot deel van
het landgoed met daarop het landhuis uit 1856,
de tuinmanswoning en de voormalige moestuin
gerestaureerd met behulp van een geldprijs uit
het televisieprogramma 'Het Mooiste Pand van
Nederland'. Vanaf 2004 werden er plannen ont
wikkeld voor de bouw van 84 woningen, later
teruggebracht tot 57. Tot twee keertoe is hiervoor
een bestemmingsplan in procedure gebracht,
waartegen met succes actie werd gevoerd. Tot
een door de gemeenteraad vastgesteld nieuw
bestemmingsplan is het nooit gekomen. In 2013
heeft de eigenaar van het terrein naast het rijks
monument het initiatief genomen om te komen
tot een nieuwe planopzet voor het deel van het
landgoed waarop in 1969 een bejaardentehuis
is gebouwd. Het plan is nu om dit complex te
slopen en te vervangen door woonzorgappar
tementen die passen binnen het vigerende
bestemmingsplan uit 1989. Om voor deze plan
nen draagvlak te verkrijgen zijn belanghebbende
organisaties, waaronder Heemschut Gelderland
en particulieren uitgenodigd vooreen klankbord
groep. De organisaties hebben dit geaccepteerd
op voorwaarde dat een nieuw bestemmingsplan
zou worden opgesteld met een flinke beperking
van het bouwvolume. Helaas is hiervan niets
terecht gekomen, omdat de projectontwikke
laar zich bij de planvorming bleef baseren op
het vigerende bestemmingsplan. In 2014 is een
omgevingsvergunning aangevraagd voorde bouw
van drie appartementenblokken met in totaal 74
zorgunits. Dit staat naar de mening van Heem
schut Gelderland in geen enkele verhouding met
de schaal van het landhuis en landgoed en doet
ernstig afbreuk aan de landschappelijke kwali
teit. Op grond van deze gang van zaken hebben
vijf organisaties, waaronder Heemschut, zich
terug- getrokken uit de klankbordgroep. Inmid
dels heeft de gemeente Rheden de omgevings
vergunning verleend. Heemschut Gelderland
heeft, samen met de andere organisaties, hier
tegen bezwaar ingediend.
Chris Scharten
GRONINGEN
In de zomer van 2014 kwam de provincie Gro
ningen met het 'Keuzedocument Omgevings
visie'. Hierin werd onder andere gepleit voor
overheveling van beleidstaken met betrekking
tot het landschap van de provincie naar de
gemeentes. Landschap is meer dan de ruimte
die je ziet als je buiten bent. Er zit een hele
geologische en cultuurhistorische ontstaansge
schiedenis aan vast. Het is juist de onlosma
kelijke combinatie van deze deelaspecten die
het landschap waardevol maakt. Hier slordig
mee omspringen kan leiden tot een perma
nent verlies van de belevingswaarde. Het wordt
minder aantrekkelijk om te wonen en ook de
toeristische sector zal er onder lijden. Gebrek
aan kennis zal op den duur leiden tot aantas
ting of verdwijnen van waardevolle losse ele
menten zoals pingo-ruïnes, kei leem ruggen,
essen, historische ontginningsstructuren, etc.
Daarnaast vormen de landschapstypen, open
heid, watersystemen en de geomorfologische
structuren, zoals bijvoorbeeld in Westerwolde,
het Oldambt, en het Fivelgebied, structuren
die over de gemeentegrenzen heen gaan.
Heemschut Groningen heeft de politiek er met
succes op gewezen, dat kennis en kunde op het
gebied van landschap niet structureel aanwezig
zijn bij gemeenten. Zeker niet als het gaat om
het ontwikkelen en uitvoeren van een integraal
beleid op het gebied van landschap, inclusief de
cultuurhistorische, archeologische en aardkun
dige aspecten daarvan. Daarnaast krijgen de
gemeenten van rijkswege al veel extra taken toe
bedeeld. Hier nog extra taken vanuit de provincie
aan toevoegen is vragen om problemen.
Pier Bosch
